Bilindiği üzere ticari nitelikli yurt dışı fuarlara katılımın sağlanması yoluyla ihracatı arttırmak için sunulan fuar destekleri eskiden yüzde 50 ve üzeri şeklinde oransal olarak sunulmaktaydı. Ancak Temmuz ayında yapılan bir değişiklik ile Ekonomi Bakanlığı artık "Desteğe Esas Tutar" adıyla metrekare bazında bir destek bedeli belirliyor.
Destek bedellerinin görece düşük belirlenmesinin yanı sıra yeni sistem, hacimli ürün (makine, otomotiv, doğaltaş, seramik, mobilya, elektronik, beyaz eşya, endüstriyel mutfak eşyaları vs.) sergileyecek olanlar için dezavantaj getiriyor. Yeni sistemin ortaya çıkardığı dezavantajdan dolayı fuar katılımları olumsuz etkilenirken, söz konusu durum ihracatın ve ekonominin gelişimine de sekte vuruyor.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Yönetim Kurulu Başkanı Reha Gür; “Temmuz ayında uygulamaya alınan yeni fuar katılım destekleri, çeşitli sektörlerden fuar katılımlarını olumsuz etkilemeye başladı. Ekonomi Bakanlığı’nın fuar katılım destekleri geçmişte sanayicilere sunulan en etkin desteklerden biri olarak öne çıkmaktaydı ancak yeni sistem hacimli ürünü olan firmaları ve sektörleri destek sisteminin dışında bırakıyor” dedi.
Yüzde 70 destekten yüzde 20’lere kadar düşüş var”
Yeni destek kararı ile birlikte yurtdışı fuarlarına katılan firmaların tecrübelerini paylaşmaya başladıklarını ifade eden Gür, “Hacimli ürün sergilemesi gereken firma yetkililerinin geri bildirimleri desteğin anlamını yitirdiğini gösteriyor”diyor.
İhracatçı firmaların düşük belirlenen "Desteğe Esas Tutar"lar nedeniyle eskiden yüzde 70’lere varan desteklerin maliyet hesapları sonucunda yüzde 20’ler seviyelerinin de altında seyretmeye başladığını belirten Plastik Sanayicileri Derneği (PAGDER) Genel Sekreteri Selçuk Mutlu ise; “Asıl destek kaybı ürünü nakliye gerektiren, hacimli sergi ürünü bulunan sanayicidedir. Örneğin 30-40 metre hat uzunluğu bulunan makinesini sergilemek isteyen bir sanayicinin nakliye, stant vb. masraflarını da kapsayacak destek miktarlarına erişmesi için bir destek alması çok zor görünüyor. Belirlenen bedeller yüksek nakliye masrafı gerektiren fuar katılımcıları için anlamını kaybetti.”
Çözüm: İlave nakliye desteği
Yeni sistemde ön başvuru şartının kaldırılması, destek başvuru sürecinin hızlandırılması ve kolaylaştırılması adına belgelerin büyük ölçüde azaltılmasını takdirle karşıladıklarını ifade eden PAGDER Başkanı Reha Gür: “Geçmişte de hacimli ürünü olanlar için nakliye masraflarının desteklenmesi noktasında ihtiyaç ortaya çıkmış ve Ekonomi Bakanlığımız devreye girerek ilave destek düzenlemesi yapmıştı” diyor.
Eski 2009/5 Sayılı Tebliğin 5/3 maddesinin bu sorunu çözmek için düzenlendiğini sözlerine ekleyen Gür: “Çözümün oldukça basit olduğunu, geçmişteki ilave nakliye desteğinin yeniden gündeme alınması gerektiğini görüyoruz” dedi.
"Desteğe Esas Tutar"lar belirlenirken ilgili sektörlere de sorulsun
Sistemin bu şekilde devam etmesi durumunda alınan desteğin çok bir anlamı kalmamakla birlikte ihracatçı firmaların fuar katılımlarında da azalma meydana geleceğini ifade eden Gür, “İyi yönüyle bürokrasiyi azaltan yeni sistemin uygulamada ortaya çıkan defolarını da ilgili sektörlerle birlikte hareket ederek düzeltmek gerekiyor. Düşük belirlenen destek bedellerinin de Bakanlığa tasarruf olarak değil, ihracat düşüşü olarak geri dönebileceği ortadadır. Her fuar için ayrı ayrı belirlenen bu destek bedellerinde ilgili sektörün temsilcilerine danışılabilir” dedi.
Desteklenen fuarlar belirlenirken sektörün tecrübesinden yararlanılmalı
Bazı fuarların desteklenen fuarlar kapsamına alınmasında da sıkıntılar ve yorucu süreçler olabildiğini ifade eden PAGDER Genel Sekreteri Selçuk Mutlu ise, “Örneğin, dünyanın ilgili bölgesi için çok önemli olan bir fuar, organizatörlerin kararı ile bölünebilmektedir. Bu durumda fuarın isim hakkı bir fuarda kalırken, ana katılımcı kitle diğer yeni fuara yönelebilmektedir. Bu durumda asıl katılımcıyı sürükleyen fuar ilk defa gerçekleştirileceği için Bakanlığı ikna etmek zor olabilmektedir” açıklamasında bulundu.
Sonuç itibarıyla uygulamadaki geri bildirimlere göre PAGDER tarafından şu öneriler getirilmektedir:
1. Ekonomi Bakanlığı’nın, sektörün ilgili fuar kapsamındaki tecrübesinden yararlanılması ihracatımızın artışı için önemli görülmektedir.
2. Özellikle nakliye yekünleri yüksek sektörler cezalandırılmamalıdır. Bu sektörler ülke ihracatımızın sürükleyici sektörleridir. Geçmişteki ilave nakliye desteği yeniden uygulamaya alınmalıdır.
3. Her ne kadar "Desteğe Esas Tutar"; yer kirası, nakliye, ulaşım ve standa ilişkin giderlere karşılık olarak katılımcı şirkete metrekare bazında ödenecek bedel olarak tanımlanmış olsa da; son uygulamalarda bedellerin düşük kaldığı gözlemlenmektedir. Yalnızca yer kirasının yüzde 50’sine tekabül eden destek miktarları belirlenebilmektedir. ‘Nakliye, stant tasarımı, ulaşım vb. giderler destek miktarı belirlenirken dikkate alınmıyor mu?’ sorusu ortaya çıkmaktadır.
4. Fuar destekleri sanayiciyi ihracata en çok teşvik eden desteklerden birisidir. Yeni sistem geneli itibarıyla oldukça yerinde, daha kolaylaştırıcı unsurlara yer vermektedir ancak ilave bazı önlemlerin alınması ivedi olarak gerekmektedir. Aksi takdirde yakın dönemde ekonomik gelişmeye engel teşkil edecek olumsuz sonuçlarını daha fazla tecrübe etmeye başlayabiliriz.
Eski 2009/5 Sayılı Tebliği:
https://www.ekonomi.gov.tr/portal/content/conn/UCM/uuid/dDocName:EK-051627
Yeni 2017/4 Sayılı Tebliği:
* Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Karar (2017-4)
* Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin 2017-4 Sayılı Karar'ın Uygulama Usul ve Esasları
Comments
No comment yet.