EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Yazıcı, değerlendirmeci gözüyle pandemi dönemi gayrimenkul piyasasına bakış konusunda önemli açıklamalarda bulundu. Türkiye’de yaklaşık yılda 1 buçuk milyon konut satıldığını ifade eden Yazıcı, konut satışlarında ciddi bir düşüş yaşandığını belirterek, “Geçen sene bu rakamın 2020 yılı sonunda 1 buçuk milyon gerçekleşti. 1999 yılında ise 1 milyon 400 bindi. Bu takribi olarak ayda 125 bin konut eder. Şu anda ilk 4 ayda 90 bin civarında satış gerçekleşti. Ciddi anlamda rakamlar düştü. İpotekli konut satışlarına da baktığımızda; konutun alımındaki her rakam nakit gerçekleşmiyor, 2006’dan beri ipotekli krediler ile gerçekleşiyor. Her yüz alımın 38’i ipotekli konut kredisi ile oluyordu ama bugün bu rakamın 18’lere düştüğünü görüyoruz. Bu da oldukça düşündürücü. Gayrimenkul sektörü bir takım sinyaller veriyor diye değerlendirmemiz mümkün” diye konuştu. Geçtiğimiz sene yılın ilk 4 ayında 222 bin konutun el değiştirdiği bilgisini veren EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Yazıcı, bu sene rakamın 109 bin olduğunu vurgulayarak, konunun önemine dikkat çekti. Ürünün ve üretimin azaldığını söyleyen Yazıcı, nisan ayında ise ikinci defa el değiştiren konut sayısının 29 bin civarında olduğunu kaydetti.
‘Sıkıntılar kapıda’
Konuşmasında arz-talep oranının önemine de değinen Yazıcı şunları söyledi: “Ülkemizde konut sektörüne baktığımızda talep azaldı ama arz talepten daha fazla azaldı. Dolayısıyla konut fiyatlarında önümüzdeki dönem ciddi sıkıntılar göreceğiz. Üretimin azalması demek, barınma ihtiyacıyla ilgili sorunlar ortaya çıkacak demek. Öte yandan; yatırım için konut almak şuanda neredeyse durmuş gibi. Bu da önümüzdeki dönemde kiralık konut bulmak gibi bir sıkıntıya yol açacak. Zaten kira fiyatları da çok arttığı için, bunu da piyasanın ölçmesi mümkün.”
‘Acil önlem alınmalı’
Maliyet artışlarına da değinen EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Yazıcı, “Arsa fiyatlarına aynı yerinde kalsa bile, inşaatın yerine konma maliyeti çok arttı. İnşaatı bu maliyetler ile yerine koysanız bile satış fiyatı yukarı çekmezseniz, yapılabilir olmaktan çıkıyor. Zaten satış fiyatını yeteri kadar yukarı çekemediği için sektör, şuanda çok az üretim yapıyor. Ruhsat rakamları da düştü. Kentsel dönüşümdeki binaların revizyonu için belki bir takım ivmeler düşünülebilir ama konut sektöründe çok ciddi şekilde bu sıkıntıların nasıl çözüleceğine dair bir çalışma yapılması gerekiyor. Gayrimenkul sektörünün genelinde ciddi bir reçete hazırlanması gerekiyor. Sektörlerin her birini ayrı ayrı ele almak gerekiyor. Üretilmiş ürünlerin atıl kalacağı yerde bunların revizyonu, fiziksel olarak kullanılabilir ve talep görür hale getirilmesi, ofisin konuta çevrilmesi gibi revizyonların yapılması lazım. Maliyetler için çok yapılabilecek bir şey yok, arz ve talep dengesi her ne kadar birbirini karşılamasa da talep azalsa da devam ediyor. Çünkü arz talebe göre daha az durumda. Dolayısıyla bu sıkışma uzun süre devam edecek. Konut sektöründe ya da gayrimenkul sektöründe bir karar aldığınızda bunun gerçekleşmesi 24 – 36 ay arası… O yüzden çok acil önlemler alınmalı” dedi.
‘Ofis tercihleri de değişti’
Pandemi sonrası ofisler için de tercihlerin değiştiğini ifade eden Yazıcı, eskiden yüksek binaların, lüks ofislerin tercih sebebi olduğunu hatırlatırken, şimdi durumun farklılaştığını ifade ederek, “Artık havalandırma, teras, alçak bina, ortak olmayan asansör anlayışı, havalandırmanın önemi gibi şeyler ortaya çıktı. Hayatımızda artık ezber bozan tercihler var. Pandeminin başında yüzde 65’lik bir kesim evden çalışıyordu ama bugün bu rakam düştü. Şu anda hibrit modele dönen çok fazla ofis var. Bunun devam etmesi verimliliğine bağlı. Bir de maliyetler ile ilgili problem var. Özellikle küçük ofisler, ofis maliyetlerinden kurtulmak için sanal ofislere geçtiler. Ofiste tercihlerin değişeceğini görüyoruz. Ofis kiralarının bir miktar düştüğünü söylemek de yanlış olmaz” diye konuştu.
“Konut bir ihtiyaç” diyen EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Yazıcı, şunları kaydetti: “Eğer barınma ihtiyacınız var ise ve bunu konutla çözemiyorsanız ülkemiz bunu gecekondu ile çözmüş yıllar boyunca. Eğer barınma ihtiyacını düzgün şekilde çözmeye devam edemezsek başka çözümlere gidecek sıkıntılar yaratabilir.”
‘Yazlıklar kışlık oldu’
Büyükşehirlerde yaşanan kira artışına da değinen Yazıcı, satış fiyatları artan iller arasında ilk sıralarda Muğla’nın olduğunu söyledi. Muğla’nın ilçelerinden dolan Köyceğiz, Fethiye, Datça, Bodrum’un ön plana çıktığı bilgisini veren Yazıcı, İzmir’in de bu fiyat artışından en çok etkilenen iller arasında olduğunu belirtti. İzmir’de Aliağa, Bergama, Bornova, Çeşme, gibi ilçelerde ciddi fiyat artışlarının görüldüğünü ifade eden EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Yazıcı, “Pandemi ile artık kışlık-yazlık kavramı bitti. Yazlıklar kışlık oldu. İnsanlar artık uzaktan çalışabildikleri için yazlık evlerini kullanmaya başladılar. Bu da arz talep dengesindeki bozukluğun bir başka nedeni. Bu fiyatların bir doyma noktasının olması gerekiyor ama piyasadaki arz ve talebi dengeleyemediğiniz sürece bu sıkıntı devam edecek diye düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
Haber: Gülçin Sezen Karaegemen Soylu
Yayınlayan: Nihal Özken
Comments
No comment yet.