Devlet 3 Yılda 343 Milyar Liralık Vergiden Vazgeçecek

Devlet, gelecek 3 yıllık dönemde toplam 343,1 milyar liralık vergiden, istisna, muafiyet ve indirim yoluyla vazgeçecek.

AA muhabirinin Maliye Bakanlığının Vergi Harcamaları Raporu'ndan derlediği bilgiye göre, çeşitli kanunlarda yer alan vergi indirimi, istisna ve muafiyetler nedeniyle bu yıl 90 milyar 660 milyon liralık vergi tahsil edilmeyecek.

Gelecek yıl bu yolla vazgeçilen vergi faturası ise 102 milyar 216 milyon liraya çıkacak. Bunun 37,7 milyar lirası Gelir Vergisi, 15,1 milyar  lirası Kurumlar Vergisi, 23,5 milyar lirası Katma Değer Vergisi (KDV) 14,7 milyar lirası Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kanunlarındaki istisna ve muafiyetler sonucu alınmayacak. Söz konusu harcamalar motorlu taşıtlar vergisinde 658 milyon lira, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinde 10,5 milyar lira, Özel İletişim Vergisi'nde 38 milyon lira olacak.

Öte yandan devlet 2018 yılında 114 milyar 264 milyon liralık, 2019 yılında da 126 milyar 584 milyon liralık vergiden vazgeçecek. Bu şekilde gelecek 3 yıl, vergi indirimi istisnaları ve muafiyetler nedeniyle toplam 343 milyar 64 milyon liralık vergi tahsilatında bulunulmayacak.

Vazgeçilen vergilerin Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYH) oranı ise 2017 ve 2018'de yüzde 4,25, 2019 yılında da yüzde 4,24 olacak.

142 kalemde vergi istisnası ve muafiyeti

Vergi harcamalarında Gelir Vergisi Kanunu'nda yer alan indirim, muafiyet, istisnalar önemli bir pay alırken, bunu Katma Değer Vergisi ve Kurumlar Vergisi Kanunu'ndaki harcamalar takip ediyor.

Gelir Vergisi Kanunu'nda esnaf muafiyetinden ücretlerdeki istisnalar ve asgari geçim indirimine, yatırım indiriminden, hizmet erbabına Ar-Ge desteği ile yatırım teşvik belgeli gelir vergisi stopajı desteğine 57 ayrı istisna, muafiyet ve indirim yer alırken, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda 33, Katma Değer Vergisi Kanunu'nda 34, Özel Tüketim Vergisi Kanunlarında 18 olmak üzere tali vergiler dışında toplam 142 muafiyet ve istisna kalemi bulunuyor.

Devletin önemli ölçüde vergi indirimi, istisnası ve muafiyeti tanıdığı diğer kanunlar arasında Serbest Bölgeler Kanunu, Teknoloji Geliştirme Kanunu, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun, Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun da yer alıyor.

Devletin ekonomik büyümeye ve sosyal gelişmeye katkı sağlamak amacıyla yaptığı söz konusu vergi harcamalarının normal harcamalarla aynı şekilde bütçe kontrolüne tabi tutulması şeffaflık ve hesap verilebilirlik açısından önem taşıyor. Ayrıca bu harcamaların kontrolü, vergi sistemi işleyişinin bir bütün olarak daha kapsamlı değerlendirilmesine, düzenleme yapmadaki amacın hala geçerli olup olmadığının tespitine ve verimli, verimsiz uygulamaların belirlenmesine imkan vermesi bakımından da önem arz ediyor.

Türkiye'de vergi harcamaları Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu kapsamında bütçe kanunların ekli cetvellerde düzenli olarak izleniyor.

Vergide kayıp tablosu

Maliye Bakanlığının 2015 yılı gerçekleşme rakamları dikkate alınarak tahmin ettiği, indirim, istisna ve muafiyetler sonucu alınmayacak vergi tutarları (milyon lira) yıllar itibarıyla şöyle: