Türkiye’de işletmeler için enerji verimliliği sağlamanın en kestirme yöntemlerinden biri olarak kojenerasyon gösteriliyor. Elektrik ve ısı enerjisinin aynı yakıttan, aynı sistem içinde, eşzamanlı olarak üretilmesi olarak tanımlanan kojenerasyon sayesinde hem yakıttan tasarruf hem de bu yakıttan üretilen enerjinin daha verimli kullanımı sağlanıyor. Son yıllarda kojenerasyon sisteminin yaygınlaşmasını tetikleyen faktörlerden biri de çevre duyarlılığı. Çünkü hem daha az yakıtla aynı miktarda enerjiyi üretmenin sağladığı daha düşük zararlı gaz salımı, hem de enerjinin verimli kullanımı sağlayan kojenerasyon çözümleri, Dünya Bankası ve Avrupa Kalkınma ve Yatırım Bankası başta olmak üzere uluslararası finans kuruluşlarınca da destekleniyor.
Daha az yakıt kullanmak
Bu kazançla enerji üretimi, daha çevreci hale gelmektedir. Uzun süredir dünya çapında pek çok kuruluş kojenerasyon sistemini tercih etmekte; kendileri kazanırken, temiz çevre faktörünü de göz önünde bulundurmaktadır.
Yüzde 40 tasarruf
Kojenerasyon çözümlerinin geleneksel elektrik üretim yöntemlerine göre sağladığı yakıt tasurrufu projeden projeye değişmekle birlikte yüzde 40’ları bulabiliyor.
Uzmanlara göre bunun nedeni konvansiyonel enerji üretim yöntemlerinin iki katı düzeyinde bir yakma verimliliğine ulaşılabilmesi.
Fabrikalarda AVM’lerde...
Kojenerasyon tesisleri günümüzde kapasitelerine göre en çok sanayide ve başta AVM’ler olmak üzere büyük ölçekli ofis binalarında yaygın şekilde kullanılıyor. Bu sistemlerin kullanım alanları giderek de yaygınlaşıyor. Bunun en önemli nedeni, enerji maliyetlerinin toplam üretim ve hizmet maliyetleri içindeki payını düşürme çabası.
Mini ve mikro tesisler de mümkün
O yüzden kojenerasyon sistemleri günümüzde tarım ve hayvancılık tesislerinde, hatta müstakil evlerde ve hatta ofislerde bile kullanılabilecek ölçeklere kadar küçültülmüş durumda. Bunlara mini ve mikro kojenerasyon tesisleri olarak isimlendirilen bu çözümler giderek daha çok öne çıkıyor. Türkiye’de kojenerasyon sistemlerinin yayılmasını tetikleyen başlıca faktörler arasında, Avrupa Birliği ve Dünya Bankası gibi kuruluşların bu tip çözümlere yönelik teşvik edici uygulamaları. Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası ile Dünya Bankası’nın yan kuruluşları, enerji verimli tesislerin yayılmasına yönelik projelere, düşük faizli kaynak temin ettiği gibi, kimi durumlarda karşılıksız para ödemesi de yapabiliyor. Bu sayede işletmeciler, geri dönüş süresi uzun olduğu için normalde yapmayı erteleyebilecekleri kojenerasyon yatırımlarını hayata geçirmeyi tercih edebiliyor.
Kojenerasyonla hangi sektör ne kadar tasarruf edebilir?
Kojenerasyon sistemleri, her sektörde farklı oranlarda olmak üzere işletmelere yüzde 10 ile yüzde 40 arasında tasarruf imkanı sunuyor. Her işletmede aynı seviyede olmamakla birlikte hangi sektörlerde ne ölçüde tasarruf edilebileceğine ilişkin oranlar aşağı yukarı şöyle:
Kojenerasyon tesisleri nasıl çalışıyor?
Bir kojenerasyon santralinin başlıca ekipmanları kompresör, yakma hücresi ya da odası, gaz türbini, generatör (üreteç), alternatör, atık ısı değerlendirme kazanı ve buhar türbini olarak sıralanıyor. Sistemde kompresör basınçlı havayı yakma hücresine gönderirken, yakıt da yakma hücresine gelir. Yanmanın ürünü olan sıcak gazlar, gaz türbinini çevirir. Buradaki enerji generatör aracıyla elektrik enerjisine çevrilir. Önceki adımda yanma sonucu oluşan gazlar, atık ısı değerlendirme kazanına gelerek buhar üretir. Buharın bir kısmı, ısınma ve sıcak su ihtiyaçlarında kullanılabilir. Artan kısım ise buhar türbinine gönderilerek, orada tekrar elektrik üretiminde kullanılır. Yatırımcı ya da işletmecinin soğutma ihtiyacı da varsa, kojenerasyon sistemine bir parça daha ekleyerek bunu yapabilir. Bu durumda ortaya çıkan sistemin adı da trijenerasyon olarak değişir. Aslında burada yapılan sadece kojenerasyonda üretilen buharın soğurmalı soğutma aşamasından geçirilip soğutma işinde kullanılmasıdır. Kojenerasyon ya da trijenerasyon sistemi yatırımcıya kendi ihtiyacına göre kullanabilecek esnekliği de sunar. Kojenerasyon ve trijenerasyon yatırımları, boyutuna ve kullanım amacına bağlı olarak değişmekle birlikte, kendisini sadece 2-4 yıl itinçe amorti edebiliyor.
Kaynak:Dünya
30.07.2015
Comments
No comment yet.