Dünyaya ve ülkemize yayılan, toplumsal dengemizi derinden etkileyen Covid 19 salgını, her geçen gün yeni konu başlıkları ile gündemimizi belirliyor.
Ticari hayatımız, hukuki sorunlarımız, ekonomik gerçekliklerimiz ve gündelik yaşamımız bu salgın çerçevesinde yeniden şekilleniyor.
Salgından korunma amaçlı olarak evlerine çekilen milyonlarca insan, kira, satış ve hizmet sözleşmeleri sorunları, okul ve etkinlik planları, iş akitlerinden doğan hak ve yükümlülüklerin karşılıklı sekteye uğraması, kredi ödemelerinin aksaması gibi onlarca alanda sıkıntı yaşamaya başlamış durumda.
Yaşanan sıkıntı, hukuk dünyasını bir nevi dondurmuş halde. 7226 sayılı kanun uyarınca, ‘9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile takip hukukuna ilişkin diğer kanunlarda belirlenen süreler ve bu kapsamda hâkim veya icra ve iflas daireleri tarafından tayin edilen süreler; nafaka alacaklarına ilişkin icra takipleri hariç olmak üzere tüm icra ve iflas takipleri, taraf ve takip işlemleri, yeni icra ve iflas takip taleplerinin alınması, ihtiyati haciz kararlarının icra ve infazına ilişkin işlemler 22/3/2020 (bu tarih dâhil) tarihinden itibaren 30/4/2020 (bu tarih dâhil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilir ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilir’ hükmü getirilmiştir.
7244 sayılı kanun uyarınca, faaliyeti durdurulan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri çalışılmayan süre için vergiden muaf tutulmuş, Toplu iş sözleşmeleri grev ve lokavta ilişkin süreler 17.04.2020 tarihinden itibaren 3 ay süre ile uzatılmış, 17.04.2020 tarihinden itibaren, ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı haller hariç tutulma kaydıyla iş sözleşmelerinin feshi 3 ay süre ile yasaklanmış, İşverene işçiyi, işçinin onayı olmaksızın ücretsiz izne ayırma hakkı tanınmıştır.
Yine 7226 sayılı kanun gereğince tutuklu, acil işler ve nafaka talepli iş ve takipler dışında tüm duruşma, müzakere ve keşiflerin ertelenmesine karar verilmiştir.
Noterlik hizmetlerinin, bir sonraki bildirime kadar hafta sonları açısından durdurulmasına, Yeni davaların bu süreçte uyap üzerinden elektronik ortamda açılmasının desteklenmesine, 60 yaş üstü hakim ve savcıların izinli sayılmasına karar verilmiştir.
Yargıda belirlenen bu erteleme süreleri, duruşma, müzakere ve keşiflerin ileri bir tarihe atılmasına neden olmuştur. Sürecin nasıl sona ereceğini şimdiden ön görmek mümkün olmamakla beraber , yargı işlerinin tümü açısından bir yığılma hali yaşanması muhtemeldir. Salgının sona erdiği kabul edilecek tarihe göre, 2020 yılı için adli tatilin iptal edilmesi hususu da görüşülen konular arasındadır.
Yargıda erteleme süresinin bitmesi ile birlikte, tabiri caiz ise bir adli fırtına başlayacaktır. Salgın, sonuçları itibariye hepimizi etkileyecek olup, dikkat edip, gözetilmesi gereken bazı hukuki gerçekler mevcut.
Örneklemek gerekirse,
Faaliyeti kararname ile durdurulmuş işletmeler (berber,kuaför, masaj ve spa salonları, kahvehane ve restoranlar, AVMler vb) fiilen kullanamadıkları işyerleri için kira ödeme yükünden kurtulabilecektir. Ancak faaliyeti durdurma kararı kapsamında bulunmayıp, sokağa çıkma yasağı nedeniyle faaliyetini sürdüremeyen işletmelerin kira bedellerini ödeme yükü aynen devam edecektir. Bu tip işletmeler için kullanılabilecek tek imkan, sözleşmenin değişen koşullar ve mücbir sebep nedeniyle yeni duruma uyarlanması ve kira bedelinde indirim talep etme şeklinde vücut bulabilir.
Hiçbir işçini iş akdi bu süreçte feshedilemez ancak işçi ücretsiz izne çıkarılabilir,
İşçi kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilir,
İşçi, şartları mevcut ise uzaktan çalışma talep edebilir,
Koşulları yasaya uygun ise bazı vergi, resim, harçlar ötelenebilir ya da ödenmeyebilir,
- Devamı Yarın-
Comments
No comment yet.