Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) Musul'un kuzeyi Rabia'dan başlayıp ülkenin doğusundaki Diyala il sınırlarına kadar uzanan hendek kazma çalışmalarına başladığı iddiaları Irak'ta tartışmalara neden oldu.
IKBY'nin hendek kazma çalışması Irak'ta tartışmalı bölgeler olarak bilinen kentlerde yapılması bölgedeki Türkmen ve Arapları kızdırdı. Kürtler, birinci hedefin Peşmergenin bulunduğu bölgeleri terör örgütü DAEŞ'in saldırılarından korumak olduğunu söylüyor. Kürt yetkililer, IKBY Başkanı Mesud Barzani'nin bağımsızlık referandumu açıklaması üzerine bağımsızlığa giden adım olduğu söylentilerine karşılık, "Bağımsızlık için hendek kazmaya gerek yok" cevabını veriyor. Ancak Türkmen ve Araplar, IKBY'nin Irak anayasasına göre tartışmalı bölgeler olarak bilinen Musul, Kerkük, Salahaddin ve Diyala illerinin sınırlarını kapsayacak şekilde hendek kazma çalışması yürüttüğü ileri sürülüyor. Söz konusu hendeğin IKBY Başkanı Mesud Barzani'nin 2016'da startını vereceği tahmin edilen bağımsızlık için ön hazırlık olarak da yorumlanıyor.
Irak Anayasası'nda (140. Madde) tartışmalı bölge olarak söz edilen Musul ve ona bağlı Sehil Ninova, Şihan, Hamdaniyye, Tilkef, Zummar, Sincar, Kerkük ile Salahaddin vilayetine bağlı Tuzhurmatu, Diyala'ya bağlı Hanekin, Mendeli ve Bedre bölgelerini kapsıyor. Ancak söz konusu 140. madde Kürt, Türkmen ve Araplar arasında uygulamada yaşanan uyuşmazlıktan dolayı bu madde 2007 yılı sonunda yürürlükten düşmüştü.
AA'ya konuşan IKBY'nin Tartışmalı Bölgelerden Sorumlu Bakanı Nasrettin Sait, Irak Kürdistan hükümetinin tartışmalı bölgelerde hendek kazmasının iki nedeni olduğunu belirterek, "Birinci hedefin, terör örgütü DAEŞ'in Peşmerge cephelerine yönelik yaptığı bombalı saldırılardan korunmak. İkinci hedefin ise Irak merkezi hükümetin bu bölgeleri koruyamaması ve 140. maddeye göre tartışmalı bölgelerin sınırlarının çizilmesine yardımcı olmak. Fakat tartışmalı bölgelerin hepsi tam olarak Peşmerge güçlerinin kontrolünde değil. Bu yüzden bin kilometre boyunca hendek kazıldığı iddiaları doğru değil" değerlendirmesi yaptı.
Barzani'nin liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanlık Konseyi Üyesi Ali Avni de "Hendekler tamamen bölgenin güvenliğini sağlamak ve DAEŞ'in saldırılarını engellemek için kazılmıştır" dedi.
Türkmenler endişeli
Kerküklü Türkmen Milletvekili Hasan Turan, IKBY'nin hendek çalışmasına başladığını bölgedeki görgü tanıklarından duyduklarını belirterek, Türkmenler olanlardan büyük endişe duyduklarını ifade ederek, olayı "emrivaki siyaseti" olarak yorumladı.
Turan, hendek çalışmasının Irak-Suriye sınır bölgesi Rabia'dan başlayıp ülkenin doğusundaki Diyala'nın Hanekin ilçesine kadar uzadığını ileri sürerek, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi'den konuyla ilgili haberi olup olmadığı yönünde açıklama istediklerini belirtti.
"Türkmen bölgelerini ikiye bölüyor"
Hendeğin tartışmalı bölgeleri kapsadığını hatırlatan Turan, "Bu hendek Türkmen bölgelerini ikiye böldüğü için endişeliyiz. Hendeğe dahil edilen bölgelerin yanında bazı yerler hendeğin dışında kalıyor.Hendek çalışması siyasi amaç ve hudut çizme girişimi olursa buna karşı dururuz" değerlendirmesinde bulundu.
"Irak'ı üç bölgeye bölme planı"
Iraklı Türkmen eski milletvekili Fevzi Ekrem ise, "Irak'ı Kürdistan, Şiistan ve Sünnistan diye üç ayrı yapıya bölmek için uluslararası plan var" diyerek, bunun Türkmen nüfusunun yoğun olarak bulunduğu tartışmalı bölgeler üzerinde hayata geçirilmek istendiğini savundu.
"İbadi, Kürtlerle yeni cephe açmak istemiyor"
Irak Meclisi Savunma ve Güvenlik Komitesi üyesi Macid Garravi ise IKBY'nin ülkenin içinden geçtiği güvenlik durumu ve DAEŞ ile savaşı fırsat bilerek böyle bir hamleye kalkıştığını ifade etti. Garravi, İbadi hükümetinin DAEŞ ile savaşla meşgul olduğundan hendekten dolayı Kürtlerle yeni bir cephe açmayacağını sözlerine ekleyerek, bunu Kürtlerin büyük rüyası olduğunu öne sürdüğü "bağımsızlık" için sınırların çizilmesinin ön hazırlığı olduğunu söyledi.
Comments
No comment yet.