1 Ocak 2028’den itibaren, CBAM’ın kapsamı çelik ve alüminyum yoğun alt sektör ürünlerini de içerecek şekilde genişletilecek. Bu adım, karbon kaçağına karşı savunmasız AB üreticilerini korumayı, daha temiz şirketleri küresel olarak ödüllendirmeyi ve adil, rekabetçi bir ortamı teşvik etmeyi hedefliyor.
Yeni önlemler, güvenilir uluslararası ortakların dile getirdiği endişeleri dikkate alıyor ve karbon vergisi ile fiyat indirimi konusunda eşdeğerlik kavramını getiriyor. Komisyon, güvenilir akreditasyon kuruluşlarının karşılıklı tanınmasını da sağlayacak yeni bir madde ile ticaret kolaylaştırma önlemlerine imkan tanıyor.
AB’nin temel malzemeleri hedef alan mevcut CBAM sistemi; alüminyum, çimento, elektrik ve çelik gibi ürünleri kapsıyor. 2028’den itibaren ithalatçılar, bu mallarla bağlantılı emisyonlar için karbon fiyatı ödeyecek ve böylece AB’nin ETS kapsamındaki üretim malzemeleri ile eşit şartlar sağlanacak. Ancak, çamaşır makineleri gibi nihai ürünlerde kullanılan çelik ve alüminyum için maliyetlerin artması, üretimin daha zayıf iklim politikalarına sahip ülkelere kaymasına veya AB mallarının karbon yoğunluğu yüksek ithal ürünlerle ikame edilmesine yol açabiliyor.
Bu riski azaltmak amacıyla Komisyon, CBAM kapsamını makine ve ev aletleri gibi çelik ve alüminyum yoğun 180 ürünü kapsayacak şekilde genişletecek. Bu ürünlerin çoğunluğu (%94) endüstriyel tedarik zincirinde kullanılan, yüksek çelik ve alüminyum içeriğine sahip ağır makineler ve özel ekipmanlar; küçük bir kısmı (%6) ise ev eşyalarından oluşuyor. Bu genişletme, emisyonların yer değiştirmesi yerine azaltılmasını sağlamayı hedefliyor.
Komisyon ayrıca, enerji yoğun ürünlerde emisyonları azaltmak için hurda kullanımını teşvik ediyor ve tüketim öncesi alüminyum ile çelik hurdasını CBAM hesaplamalarına dahil ediyor. Geliştirilmiş raporlama gereksinimleri ve emisyon yoğunluğu yanlış beyanlarının ele alınması, CBAM’ın mali sorumluluklarını aşan suiistimallere karşı etkinliğini artırıyor.
AB üreticilerini desteklemek ve karbon kaçağı risklerini azaltmak amacıyla geçici bir Karbonsuzlaştırma Fonu da oluşturuldu. Fon, AB-ETS karbon maliyetlerinin bir kısmını karşılayacak ve karbonsuzlaştırma çabalarına bağlı olarak üreticilere destek sağlayacak. Finansman, üye devletlerin katkıları ve AB Öz Kaynakları ile sağlanacak; CBAM sertifika satışlarından elde edilen gelirlerin %25’i 2026 ve 2027 yıllarında üye devletler tarafından, kalan %75’i ise AB bütçesinden karşılanacak.
Avrupa Komisyonu, Ekim 2023 – 2025 dönemindeki CBAM uygulama deneyimlerini değerlendiren bir rapor da yayımladı. Rapor, CBAM’ın karbon kaçağı ile mücadelede ve küresel karbon fiyatlandırmasını teşvik etmede önemli bir rol oynadığını vurguluyor. Ayrıca, 2026’dan itibaren verimli ve etkili bir rejim için gerekli uygulama yol haritası ve önlemler de raporda yer aldı.
CBAM, Paris Anlaşması hedefleri doğrultusunda AB’nin 2050 yılına kadar iklim nötrlüğü hedefine ulaşmasında kritik bir araç olarak öne çıkıyor. ETS, AB içindeki karbon üretimini fiyatlandırırken, CBAM AB sınırları dışında mal satan üreticilere fiyat biçiyor. Ekim 2023’te geçiş aşamasına başlayan CBAM, iki yıllık dönemin ardından 1 Ocak 2026’dan itibaren kademeli olarak finansal olarak uygulanacak ve AB ETS kapsamındaki ücretsiz tahsislerin 2034 yılına kadar kademeli kaldırılmasına paralel ilerleyecek.
Rapor detayları için tıklayınız...
Comments
No comment yet.