İleri teknolojik ürünler ve uygulamalar üzerine faaliyet göstermek amacıyla 2014 yılında kurulan 4S Elektrik Telekomünikasyon İth. İhr. Paz. Tic. Ltd. Şti, İzmir ve İstanbul’da bulunan ofisleriyle deprem erken uyarı, yıldırım erken uyarı ve yıldırıma karşı koruma çözümleriyle ön plana çıkıyor. Endüstri 4,0 ve 5,0 konularında da çalışmalar yaparak özellikle sanayi alanında veri toplama, veri iletme ve veri saklama konularında entegre çözümler sunan firmanın Şirket Müdürü Ömer Dıvarcı, insaatnoktasi.com’dan Gözde Bekir’e konuştu. Dıvarcı, yoğun ilgi gören Secty Electronics’in Deprem Erken Uyarı Sistemleri ve bunlarla ilgili yönetmelikleri anlattı.
“YIKICI OLAN S DALGASIDIR”
Türkiye’nin deprem kuşağında yer alan ve sürekli deprem riski altında olan bir ülke olduğunu hatırlatan Dıvarcı; ““Ülkemizin yüzde 92’si deprem bölgesi ama bu konuda birey ve toplum olarak çok da bilinçli olduğumuz söylenemez”dedi. Araştırmaların ve uzmanların da belirttiği gibi özellikle İstanbul bölgesinde en az 7,0 şiddetinde bir deprem beklendiğini hatırlatan Dıvarcı, bu noktada deprem erken uyarı sistemlerinin çok daha hayati bir role sahip olduğunu vurguladı. Deprem anında fayın kırılmasıyla birlikte 2 farklı sarsıntı dalgasının açığa çıktığını söyleyen Dıvarcı, ilk dalganın primer “P” dalgası olduğunu, ikinci dalgaya ise sekonder “S” dalgası adı verildiğini belirtti. Primer dalgasının çoğu zaman insanlarca hissedilmediğini ve yıkıcı olmadığını vurgulayan Dıvarcı, yıkıcı olanın “S” dalgası olduğunu söyleyerek bu dalganın hissedilmesi halinde depremin yıkıcı etkisiyle karşı karşıya kalınacağını belirtti.
“EN AZ 60 SANİYE ÖNCEDEN DEPREME HAZIRLANIN”
Kurmuş oldukları sistemlerin “P” dalgasını erken algılayarak peşinden gelecek olan “S” dalgasının şiddetini hesapladığını ifade eden Dıvarcı, sistemde ayarlanmış şiddetin üzerinde bir deprem gelmesi halinde uyarıların devreye girdiğini söyledi. Sistemin uyarı süresinin deprem merkezinden uzaklığa bağlı olarak 60 saniye ve üzerine çıkabildiğini belirten Dıvarcı; “Sistem üzerinden alınabilecek elektrik kontakları ile otomatik olarak çalışan doğalgaz vanası, asansör, yürüyen merdiven gibi sistemleri de kumanda ve kontrol edebiliyorsunuz. Yıkıcı deprem dalgaları yapıya ulaşmadan doğal gaz vanasını kapatabilir, asansörü/ yürüyen merdivenleri park konumuna alabilir veya buna benzer bütün sistemleri otomatik yönetebilirsiniz. Bu sayede emniyeti ve can, mal güvenliğin azami seviye sağlamış olursunuz”dedi. Dıvarcı, tercih edilmesi halinde 0-8 arasındaki şiddetli depremlerde kontrol ve kumanda için farklı uyarı senaryoları geliştirilebileceğini belirterek; “Kısacası artık embriyo pozisyonu alıp depremin geçmesini beklemenin dışında çok daha güvenlik ve güvenilir hayat kurtaran bir sistem var”dedi.
“MAL KAYBINI ÖNLEYEMESENİZDE SINIRLANDIRABİLİRSİNİZ”
99 Depremi sonrasında akıllara kazınan “deprem öldürmez bina öldürür” söylemini bu gerçekler ışığında değerlendiren Dıvarcı; “Bu söz çok da doğru değil sonuçta deprem neticesinde yıkımlar oluyor ve depremin halen ön görülemeyen yanları var”dedi. Depremin ne kadar süreceğinin ve sıklığının kesin olarak bilinmemesinin bu noktada en büyük handikap olduğunu ifade eden Dıvarcı, 6 veya 7’nin üzerindeki depremlerin binanın sağlamlığına sınırlı güvenlik sağlayacağını söyledi. “Örneğin 6 şiddetindeki depremin yapıyı 120 saniye süresince sarstığını hayal edelim”diyen Dıvarcı, çok az sayıda yapının bu şiddetteki bir depreme dayanabileceğini belirtti. Bu noktada erken uyarı sistemleri kullanılmasının can kayıplarının önüne geçmede hayati bir role sahip olduğunu vurgulayan Dıvarcı; “Mal kayıplarının önüne geçmek mümkün olmayabilir ama onu da sınırlayabilirsiniz ve yangın çıkmasını, su baskını ve elektrik kaçağı olmasını engelleyebilirsiniz”dedi.
“MEVCUT YÖNETMELİKLER GÜNCELLENMELİ”
Ülkemizde yürürlükte olan deprem yönetmeliğini de değerlendiren Dıvarcı, yönetmeliğin güncellenmesi gerektiğini söyledi. Mevcut yapısıyla yönetmeliğin, binanın veya yapının depreme dayanımını sağlamaya yönelik hazırlandığını belirten Dıvarcı, bu durumun sınırlı bir koruma sağladığını vurguladı. Deprem anında yangın çıkmasını önlemek ve doğal gazın kesilmesini sağlamak için deprem sensörü kullanılmasının istenildiğini hatırlatan Dıvarcı, pazarda var olan deprem sensörlerinin yıkıcı dalga olan “S”dalgasında çalışmaya başladığını yani bu sensörler çalıştığında çoktan yıkımın başlamış olduğunu söyledi. Yine söz konusu yönetmelikte binaların az, orta veya çok hasarlı olarak sınıflandırıldığını ve insanların yıkıma karşı korunmasının hedeflendiğini hatırlatan Dıvarcı, tek riskin yıkım olmadığını belirtti. “Yangın, su baskını, tavandan veya duvardan kopan parçaların üzerinize düşme riski, elektrikten çarpılma, asansörün içinde kalma, camların kopması&parçalanması ve insanların yaralanması gibi daha pek çok risk var”diyen Dıvarcı, deprem erken uyarı sistemleri ile insanların güvenli alana kaçmalarına olanak sağlanmasından ötürü risklerin en aza indirgenebildiğini söyledi. Dıvarcı; “Depremin olacağını 30 saniye önceden haber aldığınızı düşünün ve binanızdaki gaz vanasının otomatik kapatıldığını, asansörlerin park konumuna alındığını, kapıların açıldığını, bina acil çıkış kapılarının açıldığını ve uyarı anonsları ile görevlilerin insanları daha güvenli yerlere yönlendirdiğini düşünün. Sizce de daha güvenli bir çözüm değil mi”dedi. Benzer senaryoların havalimanları ve metrolar içinde uyarlanabileceğini hatırlatan Dıvarcı, bu sayede çok sayıda insanın hayatının kurtulabileceğini ve insanların güvenli yerlere tahliye edilebileceğini ifade etti.
“ERKEN UYARI SİSTEMİYLE UYUMLU ÇALIŞAN KAPI GELİŞTİRDİK”
“S” dalgaları esnasında hareket etmenin mümkün olmadığını hatırlatan Dıvarcı, aynı şekilde bina iç veya dış kapılarını açmanın da mümkün olamayacağını söyledi. “Kapılar kasaları içinde sıkışmış kalacak”diyen Dıvarcı, kapıların bu tuzak özelliğinden dolayı İzmirli bir kapı üreticisi olan Ferra Door ile deprem erken uyarı sistemiyle uyumlu çalışan kapı geliştirdiklerini söyledi. Sistemin bir diğer avantajının da bina ve yapıya sonradan kolayca uygulanabilmek olduğunu ifade eden Dıvarcı; “Bu da bütün yapıları yıkıp yerine yeni yapı yapma zorunluluğunu ortadan kaldırıyor. Güvensiz olduğunu düşündüğünüz yapılar daha güvenli hale geliyor”diyerek sözlerini tamamladı.
Comments
No comment yet.