Kınrıs Merkezli Erbatu Grubu'nun Genel Koordinatörü Mehmet Madi Yerli ile Türkiye ve Kıbrıs'taki inşaat sektörünü, piyasaların durumunu ve şirketin yeni projelerini konuştuk...
Kıbrıs merkezli bir firmasınız… Oradaki faaliyet ve projelerinizi aktarabilir misiniz bize?
Biz Erbatu Grup olarak Kıbrıs Gazimağusa’da faaliyet göstermekteyiz. 25 yıllık, KKTC menşeli bir inşaat firmasıyız. Kıbrıs’ta, Lefkoşa’da ve İskele bölgelerinde aktif olarak inşaat yapıyoruz. Şu an da elimizde 8 proje var. Mağusa merkezde 5 farklı noktada 1+1, 2+1, 3+1 ve stüdyo apartman daireleri projemiz var. Yine Mağusa’da deniz kenarında villa ve müstakil ev projelerimiz var. Lefkoşa merkezde 70 konutluk bir apartman, site projemiz var. Bildiğiniz gibi; İskele, Kıbrıs’ın göz bebeği olan bir bölge. Uluslarası bir konumu var, Rusya’dan, İngiltere’den, İran’dan yabancı yatırımcı bu bölgeye çok ilgili. Orada da bir 400 konutluk, denize yürüme mesafesinde bir projemiz var. Yurtdışındaki fuarlara sık sık katılıyoruz. Erbatu Grup olarak, İstanbul’daki fuara gittik, şu an İzmir’deyiz. Önümüzdeki dönemde İran, Londra, Belçika, İsveç ve son olarak Kiev’de yılı kapatıyoruz. Ayrıca yapı market grubu, yurt işletim grubu (öğrenci yurdu), mobilya üretim dekorasyon firması ve ticaret firmamız var da var.
Ortadoğu ve Avrupa coğrafyaları arasında gayrimenkul sektörü açısından nasıl buluyorsunuz?
Türkiye, inşaat alanında dünya devleriyle yarışabilecek durumda. Bizim merkezimiz KKTC olsa da bir ayağımız Türkiye’de. Asıl kökenimiz burası ve firma olarak birçok yere gittik, gördük ki buradaki inşaat firmaları, Avrupa’daki firmalardan çok daha iyi bir durumda.
Türkiye’deki ekonomik gelişmelerden etkileniyor musunuz?
Krizler aslında fırsatları yaratır. Krizi fırsata çeviren iş adamları büyür ve diğerlerinden öne çıkar. Evet, son dönemde piyasalarda bir etkileşim oldu. Ancak mücadele etmeye devam eden, profesyonel, güçlü iş adamları bu dönemi küçük sıkıntılarla da olsa atlatacaktır.
Kıbrıs boyutunda ise şöyle bir durum var. Kıbrıs biliyorsunuz, bir ada ülkesi, uluslar arası bir potansiyeli var. Bu nedenle yatırımcılarımız çoğu yurtdışından geliyor. Mesela bir yabancı yatırımcı geliyor örnek veriyorum İngiliz bir vatandaş; adam döviz yükseldi diyor. Hâlbuki onu etkileyen bir şey yok o pound kazanıyor, dolayıysa daha karda aslında. Bireysele indirgediğimizde ciddi sıkıntılar da yaşanıyor elbette, ama ben kısa sürede aşacağımıza inanıyorum.
Yalnızca bireysel satışları etkilemedi. İnşaat maliyetleri, dolara endeksli malzemeler… Ülke içi piyasaların da dengesiz olması inşaat sektörüne güveni azaltmadı mı?
Bu kriz birden olmadı… Ülkemizde bunu dinamitleyen bazı şeyler de var gerek içerde, gerek de dışarıda. Aslında bakarsınız ben bunun doğal bir kriz olduğunu da düşünmüyorum. Verilere baktığımızda, ekonomiden anlayan bir iş adamı sorduğunuzda bunun böyle olduğunu görebilirsiniz. Suni bir kriz yaratılmaya çalışılıyor. Döviz endeksine bağlı manipülasyon yapan bir grup var, medyada sansasyon yaratıyor bu grup. İnsanların beyninde bir algı oluşturmaya çalışıyorlar.
Ne öneriyorsunuz peki?
Döviz yükselebilir düşebilir. Bizim bunun karşısında daha çok çalışmamız, üretmemiz lazım, yerli üretim yapmamız lazım. 5 saat çalışıyorsak 7 saat çalışmamız lazım. Dışa bağımlı bir ülke olduğumuz, çoğu şeyi dışarıdan aldığımız için, hazıra alıştığımız, tembelliğe alıştığımız için bugün bunun acısını çekiyoruz. Örneğin Kıbrıs, İzmir’in kasabası gibi bir yer. Biz orda dünyayla mücadele ediyoruz. Ambargolar, izolasyonlar altında çabalamaya devam ediyoruz. Ülkemiz Türkiye dışında hiçbir dünya ülkesi bizi tanımıyor, biz dünyanın en azından 20 ülkesini getirip orada konut satıyoruz. Neden Türkiye böyle olmasın. Benim, size sormam lazım bunu.
Hükümetten yaklaşımını nasıl değerlendiriyorsunuz peki? Kıbrıs açısından da…
Şimdi bir futbol maçı düşünün. Hakem futbol sahasının içinde. Biz dışarıda olduğumuz için seyirciyiz. Daha iyi gözlemleyebiliyoruz. Hükümet son yaptığı şeyler olumlu icraatlarla, kısa sürede bu durumu toparlayacaktır. Bizim başka bir toprağımız, ülkemiz yok. Türkiye hepimizin, başka bir kimliğimiz yok, sahip çıkmamız lazım.
Yabancı yatırımcıya vatandaşlık hakkı 1 milyon dolardan 250 bin dolar bandına çekildi. Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu, Kıbrıs’ta 2 milyon Euro ve üzeridir. Tabi ki, ben bir iş adamı olarak cebime bir iki milyon pound koyup gidip İngiltere’de iş kurabiliyorsam, yabancı da gelip kurabilir. Diyelim ki ben İngiliz olarak İzmir’e gidip bir fabrika yapsam, o fabrikayı ben nereye yapıyorum sonuç olarak İzmir’e yapıyorum. İş gücünü, emek gücünü nerden alıyorum İzmir’den, istihdamı İzmir’e sağlıyorum. Vergiyi kime veriyorum, Türkiye Cumhuriyet’ine veriyorum.
Ben bu fabrikayı sırtıma alıp gidebilir miyim? Gidemem, bu ülkede kalıyor. Yapılan her yatırım bu ülkeye yapılan yatırırımdır. Vatandaşlık kısmına gelince adam gelip bir milyon iki milyon bir yatırım yapıyorsa gelip vatandaş olsun, en doğal hakkı bence. 250 verip vatandaş oluyorsa, o yatırımcı daha sonra 2 milyon da yapar 3 milyon da yapar. Yatırım yapmak sadece iki daire bir apartman almak değildir. Sadece inşaat da değil. Yabancı yatırımcıyı üretime yönlendirmemiz, fabrikalar kurdurmamız lazım. Yoksa sadece inşaata endeksli olursak, çok ciddi derecede problemler yaşarız gelecekte. Bizim ülkemizin en büyük sıkıntısı bu. Taşeronu, bakkalı manavı, öğretmeni, doktoru herkes inşaat yapmaya çalışıyor. İnşaatı inşaatçı yapacak, doktor doktorluğunu yapacak, hayvancı üretimini yapacak. Herkes bildiği işi yapacak. Şimdi bir marketçi diyelim ki inşaat yaptı. İlla ki yatırım yapsın. Ama adam hayatında inşaat yapmamış. Cebinde 500 lira parası var 3 milyon kredi çekiyor. İnşaata krediyle başlarsınız büyütemezsin. En ufak bir kur farkında bile gümler gidersiniz.
Comments
No comment yet.