Zeybekci: ABD'nin Kararı Bizi Bağlamaz

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, patates fiyatlarındaki artışa karşı Türkiye'nin Suriye'de operasyon yaptığı bölgeden ürün getirildiğini belirterek, "Bunun sonucu olarak şu anda pazarda patates fiyatlarının 2 lira civarına geldiğini görüyoruz." dedi.

Zeybekci, Türkiye ile Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkeleri arasında güncellenen serbest ticaret anlaşmasına ilişkin Bakanlıkta düzenlenen basın toplantısının ardından soruları yanıtladı.

Gümrük Birliği Anlaşması'nın önemine işaret eden Zeybekci, "Şu anda yürüyen Gümrük Birliği anlaşmamızda, toplam dış ticaretimizin yaklaşık yüzde 47'sini AB ile yapıyoruz. 2018 sonu itibarıyla muhtemel dış ticaret hacmimiz yaklaşık 190-200 milyar dolar seviyesine gelecek. Öte yandan yüzde 70 civarındaki sermaye girişimizi AB'den yapıyoruz." diye konuştu.

Zeybekci, Gümrük Birliği Anlaşması'nın güncellenmesinin sonbaharda gündeme gelmesini beklediğini dile getirerek, "Almanya başta olmak üzere Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerle de bu yönde olumlu görüşmelerimiz var. Güncellenmezse dünyanın sonu mudur? Hayır, şu andaki AB olan ticaretimiz, aynı şekilde devam edecek zaten bu konuda herhangi bir sıkıntı yok." ifadesini kullandı.

 "ABD'nin kararı bizi bağlamaz"

EFTA ile yapılan anlaşma sonrası dış ticaretin nasıl gelişim göstereceğine ilişkin soru üzerine Zeybekci, bölgeyle yaklaşık 10 milyar dolarlık dış ticaret hacminin olduğunu, anlaşmayla bunun kapsamının genişletildiğini, hizmetlerin dahil edildiğini ve ürün gruplarının çoğaltıldığını belirterek, mevcut dış ticaret hacminin 2 katına çıkma potansiyeli olduğunu anlattı.

Zeybekci, ABD'nin, son dönemde girdiği "ticaret savaşları" sürecine değinerek, bu noktada Türkiye'yi çelikte (yüzde 25) ve alüminyumda (yüzde 15) uygulanan gümrük vergisinin ilgilendirdiğini söyledi.

Bu konuda yürütülen temaslar hakkında bilgi veren Zeybekci, "Bu sabah Amerikan ticaret temsilcisi, 'AB, Türkiye, Hindistan gibi ülkeler, ABD ile iş birliği yapmak yerine, karşı önlem almayı tercih etmişlerdir.' gibi komik bir açıklama yaptı. Türkiye'ye karşı tedbir ve önlem alan onlar, görüşme taleplerimize rağmen diyaloğa geçmeden uygulamayı başlatan da onlar. Dünya Ticaret Örgütü kapsamında ve uluslararası ticaret hukuku marjında, onların Türk ürünlerine ilave yük olarak getirdikleri gümrük vergisi kadar biz de 21-22 üründe vergi koyduk. Önümüzdeki süreçte ABD tarafından çıkarılabilecek yeni uygulamalara karşı ülkemizin menfaatlerini korumaya hazırız." dedi.

Zeybekci, ABD'nin, müttefiklerinden İran'dan yaptıkları petrol ithalatını kasım ayına kadar durdurmalarını istediğinin hatırlatılması üzerine de "ABD Dış Ticaret Bakanlığının aldığı kararlar bizi bağlamaz. Biz Türkiye'nin menfaatleri dışında hiçbir menfaati tanımayız. Orada Birleşmiş Milletler'in almış olduğu kararlar, yaptırımlar varsa bizi bağlar. Onun dışında sadece kendi menfaatimize bakarız. Dost ve kardeş ülke İran'ın da bu konularla ilgili haksızlığa uğramamasına, mağdur edilmemesine de özen göstermeye çalışırız." ifadelerini kullandı.

Zeybekci, 24 Haziran seçimlerine değinirken de yaklaşık 2 hafta içinde uygulanmaya başlanacak yeni sistem ile bürokrasinin azalacağını ve çok daha hızlı karar alınacağını dile getirdi.

"Vatandaşın mağduriyetiyle ilgili önlem almaktan çekinmeyiz"

Bakan Zeybekci, patates ve soğan fiyatlarındaki artışa karşılık ithalat yapılıp yapılmayacağına ilişkin soruyu yanıtlarken de konuya siyasi yaklaşmadıklarını, başta Başbakan olmak üzere bütün bakanlarla, Cumhurbaşkanının da onayıyla adım atma kararı aldıklarını ve vatandaşın mağduriyetiyle ilgili önlem almaktan asla çekinmediklerini söyledi.

Zeybekci, patateste fiyatların 7-8 liraya kadar çıktığı bir sürecin yaşandığını ve mağduriyetin ortaya çıktığına dikkati çekerek, "Üreticinin tarladaki ürünü 1,5 lira civarındayken markette bunun 7-8 lira olması aradaki tefecinin, spekülatörün işi. Bununla mücadeleyle ilgili iki yöntemimiz var. Bir bu spekülasyonla ilgili iç hukuk yöntemlerimizi ve sistemimizi çalıştırmak. İki çok daha hızlı ve kesin çalışan aradaki o marjı yok eden diğer alternatifi yani ithalat mekanizmasını çalıştırmak." diye konuştu.

İthalat konusunda muhalefetin tepkileriyle karşılaşacaklarını tahmin ettiklerini aktaran Zeybekci, muhalefetin konuyla ilgili popülist yaklaşımını sürdürdüğünü ifade etti.

 "Patatesin fiyatı 2 liraya indi"

Zeybekci, Türkiye'nin Suriye'de operasyon gerçekleştirdiği bölgeden, patateste artan fiyatlara karşı toplam ihtiyacın yüzde 1'ine karşılık gelen yaklaşık 4 bin ton patates getirildiğini belirterek, "Bunun sonucu olarak da şu anda pazarda fiyatların 2 lira civarına geldiğini görüyoruz. Gittiğim halk pazarında patatesin fiyatı 2 lira civarında, istediğimiz noktaya geldi. İthalata sıcak bakmıyoruz ama içeride spekülatör ve tefecinin hem üreticiyi hem de tüketiciyi zorlayarak, mağdur ederek atacağı adımlara karşı da kararlı bir şekilde duruşumuz olacaktır." dedi.

Nohut üretimine de değinen Zeybekci, üretim miktarının bu yıl yaklaşık yüzde  20 artacağını dile getirdi. Zeybekci, fiyatların ürünün ilk çıktığı Adana, Mersin bölgesinde 2 liraya kadar düştüğünü, çiftçinin korunması adına bununla ilgili de ithalatı engelleyici tedbirler aldıklarını anlattı.

Zeybekci, döviz kurundaki gelişmelere ilişkin soruya cevap verirken de Türk lirasının değerinin makroekonomik sonuçlara uyum sağlayacağını, önümüzdeki süreçte liranın değeriyle spekülatif bir şekilde oynanması döneminin biteceğini kaydetti.