Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu stratejik, büyük ölçekli ve öncelikli yatırımların serbest bölgeler aracılığı ile çekilmesi, uygulamada yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla Serbest Bölgeler Kanununda değişikliğe gidiliyor. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, ‘Türkiye AB’ye girecek, AB’de serbest bölge yok, serbest bölgelerden vazgeçelim’ anlayışıyla oluşturulan politika nedeniyle bugüne kadar serbest bölgelerin arka plana atıldığına dikkat çekerken, hazırlanan yeni nesil serbest bölgeler kanunu ile bu bölgelerin yeniden güçlendirilmesi büyük yatırımlar için çekim alanı oluşturması hedefl eniyor. Halen 18 serbest bölgede 549’u yabancı, 1543’ü yerli toplam 2 bin 92 firma faaliyet gösteriyor. Serbest bölgelerde 64 bin 603 kişi istihdam ediliyor. 2016 yılının ilk 9 aylık döneminde Türkiye’nin dış ticaret hacmi 250.4 milyar dolar olarak gerçekleşirken, serbest bölgelerde ticaret hacmi 14.59 milyar dolar oldu. TBMM Sanayi Komisyonunca kabul edilen ve önümüzdeki günlerde hızla yasalaştırılması beklenen kanun tasarısı ana hatlarıyla şu düzenlemeleri içeriyor:
Acele kamulaştırma yöntemi kullanılacak
Bakanlar Kurulu serbest bölge ilan edilen yerlerdeki arazi ve tesislerin acele kamulaştırılmasını kararlaştırabilecek. Arazi ve tesislerin kamulaştırılmasında; kamulaştırma bedelleri ile kamulaştırma işlemlerinin gerektirdiği diğer giderlerin, kamulaştırma talebinde bulunan işletici tarafından karşılanmasına Bakanlar Kurulu karar verecek. Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerle bunlar üzerinde bulunan bina ve tesisler kiralanabilecek veya aynı süre ile kullanma izni verilecek. Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanımına tahsis edilen arazi ve binalar için Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınacak. Arazisi özel mülkiyete ait serbest bölgelerde kullanıcı niteliğine haiz olmayan mülk sahipleri, aidat ve benzeri bölge katılım bedelleri bakımından kullanıcılarla aynı mali yükümlülüklere tabi olacak.
Üretim ve yatırım aşamasına teşvik
Kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanıcılar ve işleticiler, yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılacaklar. Ücrete tabi olarak yurt dışından getirilen mallar ile imalatçı kullanıcılar tarafından üretilen malların, bölge içinde satılması ve sonrasında Türkiye’ye çıkarılması durumunda ücret alınacak. Bakanlar Kurulu; stratejik, büyük ölçekli veya öncelikli yatırımlar ile konusu, sektörü ve niteliği itibarıyla proje bazında desteklenmesine karar verilen yatırımlara yönelik oranları bölge, sektör, faaliyet alanı veya yatırım türü itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, farklılaştırmaya veya kanuni seviyesine kadar arttırmaya yetkili olacak. Makine ve ekipman çıkışına kolaylık sağlanacak Serbest bölgelerde faaliyette bulunan işletmelerde, yatırım amaçlı olarak kullanılan makine ve ekipmanların bakım ve onarım ihtiyaçlarının Türkiye’nin diğer yerlerinde karşılanması, bölge faaliyetleri sonucu ortaya çıkan atık ve hurdaların Türkiye’ye çıkarılması, Türkiye’nin diğer yerlerinde yapılacak film çekim faaliyetlerinde kullanılacak araç-gereç ve ekipmanların bölgeden geçici çıkışı ve benzeri özellik arz eden durumlarda vergi mükellefiyetine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, iş ve işlemlerin basitleştirilmesine ilişkin esaslar, Ekonomi Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca müştereken belirlenecek.
Sözleşme sürelerinin uzatılması
İşletme sözleşmelerinin yenilenmesi, değiştirilmesi ve süre uzatımı tasarıyla yeniden düzenliyor. Buna göre, işletme sözleşmesinin sona ermesinden önce, işletici tarafından sözleşmede belirtilen taahhütlerin yerine getirilmiş olması ve Ekonomi Bakanlığının geleceğe yönelik yatırım taleplerinin kabul edilmesi halinde, mevcut sözleşmelerdeki hükümler yeniden düzenlenerek sözleşme süresi, Ekonomi Bakanlığınca uzatılabilecek.
Yurtdışında serbest bölge kurulacak
Bakanlar Kurulu kararıyla yurtdışında serbest bölge, dış ticaret merkezi, özel bölge ve lojistik merkezi kurulabilecek.
Hizmet ihracatına destek
Hizmet ihracatının geliştirilmesi amacıyla bakım, onarım, montaj, demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme ve depolama hizmetlerine gelir veya kurumlar vergisi istisnası sağlanacak. Bu hizmetlerde, fiziki olarak Türkiye’de verilmekle birlikte, yararlanıcısının yurt dışında yerleşik olması ve Türkiye’ye dönüşlerinin olmaması şartları aranacak.
Tanıtım gruplarına tek çatı
Tasarıya önergeyle eklenen yeni bir madde ile 15 tanıtım grubu kaldırılırken tanıtım grupları tek çatı altında toplanacak. Yapılan düzenlemeye göre; ihracatın geliştirilmesi ve Türk malı algısının dünya pazarlarında güçlendirilmesi için TİM bünyesinde Türkiye Tanıtım Grubu oluşturulacak. Türkiye Tanıtım Grubunun gelirleri, ihracat işlemleri üzerinden FOB bedelin on binde üçüne kadar Ekonomi Bakanlığınca belirlenen oranda kesilen katkı paylarından oluşacak. Türkiye Tanıtım Grubunun oluşumu, görev ve faaliyetleri ile çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek.
Kaldırılan sektörel tanıtım grupları
> Kanatlı
> Deri
> Makine
> Kuru Meyve
> Makarna, Bulgur, Bakliyat ve Bitkisel
> Yağlar
> Seramik
> Süs Bitkileri
> Un ve Unlu Mamüller
> Zeytin ve Zeytinyağı
> Su Ürünleri
> Narenciye
> Fındık
> Şekerli Mamüller
> Savunma ve Havacılık
> Kozmetik
Rakamlarla serbest bölgeler
4.5 milyar dolar yatırım yapıldı
Serbest bölgelerin kuruldukları 1986 yılından 2015 yılı sonuna kadar serbest bölgelerde kamu kesimi tarafından 34.6 milyon dolar, kurucu-işletici şirketler tarafından 468 milyon dolar, bölge kullanıcıları tarafından 4 milyar dolar olmak üzere toplam 4.5 milyar dolarlık yatırım gerçekleştirildi. Serbest bölgelerin kuruluşundan bugüne kadar bölgelerde gerçekleştirilen kümülatif ticaret hacmi 346.2 milyar dolar olarak gerçekleştirildi.
1.2 milyar dolar gelir
Doğrudan bütçeye gelir olarak aktarılan serbest bölgeler özel hesabına 1986-2016 (Eylül ) tarihleri arasında 1 milyar 255.2 milyon dolar gelir kaydı yapılmasına karşılık serbest bölgelere altyapı yatırım harcaması olarak kamu tarafından 34.6 milyon dolar harcandı.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı