Dr. Tehrani, savaşın neden olduğu fiziksel tahribatın yanı sıra, plansız gerçekleşen bu çatışmanın İran’ın altyapısını ciddi şekilde zayıflattığını ve küresel emtia piyasalarının zaten baskı altında olduğu bir döneme denk geldiğini vurguladı. “İsrail saldırısı, emtia piyasalarında mevsimsel bir düşüşün yaşandığı bir dönemde gerçekleşti. Çin’in ekonomik durgunluğu da bu zayıflamayı derinleştiren bir etken oldu,” dedi.
Demir cevheri fiyatları baskı altında
Çatışmaların etkisiyle demir cevheri fiyatlarının ton başına 93 doların altına gerilediğini belirten Tehrani, kısa süreli bir toparlanmanın ardından fiyatların yeniden 92,75 dolara düştüğünü ifade etti. Fiyatlardaki bu dalgalanmanın temelinde jeopolitik gerilimler değil, piyasa güçlerinin etkili olduğunu söyleyen Tehrani, yaşananların büyük ölçüde “psikolojik bir dalgalanma” olduğunu belirtti. Öte yandan, Hürmüz Boğazı’ndaki olası sevkiyat aksaklıklarının küresel enerji fiyatlarını tetikleyebileceği yönündeki endişelere de dikkat çekti.
Çelik sektöründe yıkım ve direnç
Savaşın ikinci gününde İsrail’in düzenlediği hava saldırısı sonucu Hamedan Asadabad’da bulunan Keyhan Sanat Hazar demir cevheri konsantrasyon tesisi tamamen yok oldu. Can kaybı yaşanmasa da sekiz kişi yaralandı. Saldırının, mesai saatleri dışında gerçekleşmesi daha büyük bir felaketin önüne geçti.
Buna rağmen İran’ın çelik sektöründeki büyümesi çatışmalar öncesinde devam ediyordu. Mayıs ayında İran, ham çelik üretiminde Brezilya’yı geçerek dünyanın dokuzuncu büyük üreticisi konumuna yükseldi. Ancak bu ivmenin korunması için ciddi mali destek ve yeniden yapılanma süreci gerektiği vurgulanıyor.
İhracat sekteye uğradı, yatırımcılar çekildi
Çatışmalardan etkilenen bir diğer önemli nokta ise İran’ın en büyük ihracat limanlarından Shahid Rajaee oldu. Limanda yaşanan hasar ve durdurulan sevkiyatlar, ihracatta ciddi aksamalara yol açtı. Uluslararası alıcıların ve özellikle Çinli yatırımcıların temkinli yaklaşımı nedeniyle birçok anlaşma askıya alındı. Tahliye uçuşlarının gecikmesi nedeniyle bazı Çin heyetlerinin İran’ı kara yoluyla terk ettiği bildirildi. Gemilerin haftalarca boşta beklemesi, milyonlarca dolarlık potansiyel zararı da beraberinde getirdi.
Finansal destek ve birlik çağrısı
Dr. Tehrani, özel sektörün yeniden yapılanma sürecini tek başına üstlenmesinin mümkün olmadığını belirterek, İran hükümeti ve sektör liderlerini finansal destek konusunda birlikte hareket etmeye çağırdı. Yerel varlıkların uluslararası finansmana erişim için bir kaldıraç olarak kullanılabileceğini ifade eden Tehrani, profesyonel bir uygulama ile finansman tekliflerinin 25 milyon Avro’dan başladığını aktardı.
Örnek olarak, Mobarakeh Steel Company’nin Sıcak Haddehane 2 projesi için kamu tahvilleri ve ihracat destekli gelir modeliyle 600 milyon Avro toplama çabalarını gösteren Tehrani, benzer stratejilerin yeniden yapılanma sürecinde hayati öneme sahip olacağını ifade etti.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı