İzmir'in En Büyük "Levanten Köşkü"ne Restorasyon

İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bornova’daki tarihi Paterson Köşkü için 13 Haziran'da ihaleye çıkıyor. Büyükşehir Belediyesi, kentin önemli sivil mimari örneklerinden olan köşkü restore ederek kültür amaçlı kullanılmak üzere Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devredecek. 1859 yılında inşa edilen tarihi yapı, Büyükşehir’in yerinde müdahalesiyle yeniden kent yaşamına kazandırılmış olacak. Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı restorasyon projesiyle, köşkün özgün mimarisine uygun olmayan şekilde zaman içerisinde yapılan tadilatlar da eski haline döndürülecek.
2 yılı aşkın süredir atıl şekilde duran ve geçtiğimiz yıl çıkan yangın nedeniyle zarar gören tarihi yapıyla ilgili 13 Haziran'da gerçekleştirilecek olan ihale, açık usul yapılacak. İhalenin ardından köşkün restorasyonu için yer teslimi yapılacak ve çalışmalara başlanacak. Bakanlık ile yapılan protokol gereği, Paterson'un restorasyonunun 30 ay içinde tamamlanması öngörülüyor.

Kültürel amaçlı kullanılacak
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bornova’daki tarihi Paterson Köşkü’nü restore etmek için sürdürdüğü ısrarlı girişimlerin sonucunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı köşk için yeni bir protokol hazırlayarak Belediye’ye iletmişti. Paterson Köşkü'nün Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmesi amacı ile hazırlanan protokol, Büyükşehir Meclisi'nin 13 Ocak 2016 tarihli kararıyla onaylanıp ilgili kurumlar tarafından imzalanarak 16 Şubat 2016 tarihinde yürürlüğe girdi.

Süreç nasıl işledi?
Paterson Köşkü’ndeki süreç, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 2008 yılında köşkün Büyükşehir Belediyesi’ne tahsis etmesiyle başladı. Tarihi yapıyı yeniden ayağa kaldırmak ve kente kazandırmak için yola çıkan Büyükşehir Belediyesi rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerini hazırladı. Bu projeler 2011 yılında İzmir 1 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı ile onaylandı. Ardından hazırlanan mimari proje revizyonu da uygun bulundu. Köşkün restorasyon işinin gerçekleştirilmesi doğrultusunda yapı ruhsatı alınıp yapım ihalesinin ilanı aşamasına gelindi, ancak bu aşamada Kültür ve Turizm Bakanlığı, Paterson Köşkü’nün Büyükşehir Belediyesi’ne tahsisine ilişkin protokolü tek taraflı olarak iptal ettiğini açıkladı. Milli Emlak Genel Müdürlüğü de bunun üzerine köşkün Büyükşehir Belediyesi’ne tahsisini kaldırdı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, protokolün iptali nedeniyle, Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine dava açtı. İzmir 2. İdare Mahkemesi’nin 30 Ocak 2014 tarihli kararıyla, protokolün iptaline yönelik işlemin iptaline karar verildi. Maliye Bakanlığı aleyhine açılan dava ise İzmir 3. İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Yeni hazırlanan protokol gereği, Maliye Hazinesi ve Bakanlık adına açılmış davalardan da feragat edildi.

Paterson, İskoç mısır taciriydi
1859 yılında inşa edilmeye başlanan Paterson Köşkü, yarısı yarış atlarının ahırları için kullanılan 133 dönüm arazi üzerine kurulmuş, 38 odalı ihtişamlı bir yapı. Köşkün ilk sahibi John Paterson Leith, İskoçyalı bir mısır taciriydi. İzmir'de tanınan Paterson, başta madencilik olmak üzere birçok girişimde bulundu. John Paterson'un Türkiye'de kromu bulan kişi olduğu biliniyor. Köşkte 1963 yılından beri aile fertleri yaşamamış, fakat onlardan kalan evin büyük piyanoları 1972 yılına kadar malikanede kaldı. Evin son sakinleri, beş yıl boyunca burada yaşayan NATO çalışanları oldu.