İran çelik piyasası son zamanlarda gümrük politikalarındaki değişiklikler, döviz kurundaki dalgalanmalar, enerji arzındaki kısıtlamalar ve hem iç hem de ihracat piyasalarındaki arz ve talep dinamiklerinden kaynaklanan birçok zorlukla karşı karşıya kaldı.
Gümrük Düzenlemelerinin Çelik İhracatı Üzerindeki Etkisi
İran'da yaşanan en önemli gelişmelerden biri, kayıt dışı mal çıkışını kontrol etmeyi ve döviz yönetimini amaçlayan, sınır tüccarları ve bunların kooperatif şirketleri tarafından çelik ve petrol ürünlerinin ihracatını yasaklayan gümrük yönergesi oldu. Bu durum bazı sonuçlara sebep oldu. Bunlar ise;
İhracat hacminde azalma; İhracatın çoğu büyük fabrikalar ve dış bağlantıları olan kuruluşlar tarafından yapılmasına rağmen, sınır tüccarlarının ve sınır sakinlerinin ortadan kaldırılması ihracat hacmini geçici olarak azalttı.
Yerli üreticiler üzerinde artan baskı; Bu gruplar tarafından yapılan ihracatın durması yerli üreticiler üzerinde ek baskı yaratmaktadır, çünkü bu ihracatın resmi kanallarla yapılması zaman ve yeni mekanizmalar gerektirmektedir.
Döviz kurları üzerindeki etki; İhracatın azalması piyasaya daha az döviz girmesi anlamına gelir ki bu da kısa vadede döviz kurlarında daha fazla dalgalanmaya yol açabilir.
Son aylarda döviz kurlarında görülen artış eğilimi, çelik üreticileri için ihracatı daha cazip hale getirmiştir. Birçok üretici serbest piyasa döviz kurlarının avantajından yararlanarak ihracat pazarlarındaki rekabeti yoğunlaştı. Çelik ihracatında karşılaşılan en büyük zorluklardan biri, genellikle döviz ağları üzerinden gerçekleştirilen ve çeşitli finansal riskler doğuran döviz kazançlarının ülkelerine geri gönderilmesi oldu. İran çelik ihracatı serbest piyasa döviz kurları üzerinden yapıldığından, hedef pazarlardaki benzer ürünlerden daha düşük fiyatlarla sunulabilir ve bu da diğer ihracatçılar için rekabeti daha zor hale getirebilir.
İç Piyasadaki Arz ve Talep Koşulları
İç talebin azalmasıyla birlikte ihracat, çelik üretiminin sürdürülmesinde önemli bir rol oynadı. Ancak sektör enerji arzındaki kısıtlamalardan da önemli ölçüde etkilendi. Bunu etkileyen en önemli faktörler ise;
Çelik sektörüne yönelik gaz arzı kısıtlamaları, sünger demir üretiminin ve bulunabilirliğinin azalmasına yol açarak hammadde maliyetlerini ve tedarik zinciri üzerinde ek baskıyı arttırdı.
Çelik sac piyasasında durgunluk
Geçtiğimiz hafta, emtia borsasında çelik sac arzı beklenenden daha az ilgi gördü, bu da iç talebin azaldığına ve piyasadaki durgunluğun devam edebileceğine işaret etti.
Elektrik ve gaz kısıtlamaları nedeniyle ham çelik üretimindeki düşüş yoğunlaştı. İran'ın ham çelik üretimi bu yılın ilk dokuz ayında %4,8 oranında düşerken, enerji kısıtlamalarının yoğunlaşması nedeniyle on aylık dönemde %5,5'e yükseldi.
Üretim kaybı 1,5 milyon ton
Elektrik ve gaz kesintileri ham çelik üretiminde yaklaşık 1,5 milyon tonluk bir düşüşe yol açarak 650 milyon doların üzerinde bir değere ulaştı. Bu düşüşün %90'ının kütük ve blum üretiminde meydana gelmesi, küçük ve orta ölçekli özel sektör birimleri üzerinde daha önemli bir etkiye işaret etti.
Sünger demir üretimindeki büyüme sıfırlandı
Sünger demir üretimi yılın ilk sekiz ayında %11,2 oranında artmış olsa da, son iki aydaki daha sıkı gaz kısıtlamaları bu büyümeyi neredeyse sıfırladı.
Demir cevheri işlemede zıt eğilimler
Geçtiğimiz on ayda 60 milyon tonun üzerinde konsantre üretilirken (bir önceki yıla kıyasla %3,3 artış), pelet üretimi aynı dönemde %3,4 oranında azaldı.
Uzun ürün imalatında kademeli iyileşme
On aylık dönemde uzun ürün üretimindeki düşüş hızı, kısmen revize edilen döviz geri dönüş düzenlemelerinden kaynaklanan yenilenen ihracat teşvikleri nedeniyle yavaşladı.
Önümüzdeki yıl için çelik piyasası görünümü
Önümüzdeki yıl çelik sektörünün karşılaşacağı başlıca zorluklardan biri, üreticiler arasındaki yapısal ikiliktir. Büyük ölçekli üreticiler, Mobarakeh Steel gibi tedarik zincirinin tamamını kontrol eden şirketler, geniş operasyonları nedeniyle piyasadaki dalgalanmalarla başa çıkma konusunda daha fazla esnekliğe sahiptir. Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ'ler) ise, ağırlıklı olarak inşaat demiri ve çelik sac üretimi yapan bu üreticiler, hükümetin kendilerine destek olmaması halinde önemli iflas riskleriyle karşı karşıya kalacaktır.
Sonuç ve Öneriler
Mevcut koşullar göz önüne alındığında, çelik piyasası yönetiminin optimize edilmesi için aşağıdaki tedbirler önerilmektedir:
•Döviz geri dönüşü için sürdürülebilir mekanizmaların oluşturulması
•Finansal krizleri önlemek için küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi
•Çelik endüstrisi için hammadde fiyatlarının ve gaz tedarikinin etkin bir şekilde yönetilmesi
•Yeni ihracat pazarlarını genişletmek ve ticari riskleri azaltmak için uzun vadeli sözleşmelerden yararlanmak
•Üretim kayıplarını azaltmak için istikrarlı enerji arzının sağlanması
Nihayetinde çelik piyasasının geleceği, makroekonomik kararlara ve üreticileri destekleyen hükümet politikalarına bağlı olacaktır. Uygun politikaların benimsenmesi piyasadaki durgunluğu önleyebilir ve İran çelik endüstrisinin sürdürülebilir büyümesi için bir temel oluşturabilir.
Comments
No comment yet.