Avrupa Çelik Üreticileri Birliği (EUROFER) tarafından yayımlanan 2025 Dördüncü Çeyrek Raporu, AB çelik talebindeki zayıf seyrin 2026’ya kadar süreceğini ortaya koydu. Rapora göre, AB'nin görünür çelik tüketimindeki mevcut eğilim, savaş kaynaklı aksaklıkların ve artan enerji fiyatları ile üretim maliyetlerinin tetiklediği olumsuz döngünün hâlâ kırılmadığını gösteriyor. Bu durum ilk olarak 2022'nin ikinci çeyreğinde belirginleşmişti.
EUROFER, çelik talebindeki zayıflığın; küresel ekonomik belirsizlik, politika faizleri sekiz kez indirilmeden önce gerçekleşen yüksek faiz oranları, imalat sektöründeki genel zayıflık ve artık ABD tarifelerinden kaynaklanan risklerin etkisiyle devam ettiğini vurguluyor.
Çelik tüketiminde üç yıl üst üste düşüş
Rapor, Ukrayna’daki savaşın ve çelik kullanan sektörlerde yaşanan enerji şokunun, kötüleşen ekonomik görünümle birleşerek 2022’de görünür çelik tüketiminin %8 oranında daralmasına yol açtığını belirtiyor. Bu uzun süreli baskılar 2023 ve 2024’te de sürdü ve tüketim 2023’te %6, 2024’te ise %1 küçüldü.
EUROFER, görünür çelik tüketiminin 2025’te de %0,2 oranında gerileyeceğini öngörüyor. Bu düşüşün arkasında ABD tarifelerinin beklenen ancak ölçümlenmesi zor etkileri, buna bağlı belirsizlik ve zayıf ticaret beklentileri bulunuyor.
Buna karşın, 2026 yılında görünür çelik tüketiminin %3 artarak toparlanması bekleniyor. Bu iyileşmenin, endüstriyel görünümde beklenen olumlu gelişmeler ve küresel gerginliklerde olası bir azalma sayesinde gerçekleşeceği öngörülüyor; ancak EUROFER bu iki faktörün hâlâ ciddi belirsizlik taşıdığını belirtiyor.
Ayrıca raporda, 2026’nın ilk çeyreğinden önce çelik talebinde anlamlı bir iyileşme beklenmediği ve tüketimin pandemi öncesi seviyelerin oldukça altında kalacağı ifade ediliyor.
AB çelik pazarında ikinci çeyrek gerilemesi
2025’in ikinci çeyreğinde AB’nin görünür çelik tüketimi yıllık bazda %1,8 düşerek önceki iki çeyrekte görülen artış trendini tersine çevirdi. İlk çeyrekte tüketim %2,2 artmıştı. EUROFER, bu artışların büyük ölçüde önceki yılın çok düşük baz seviyelerinden kaynaklandığını vurguluyor. 2025 ikinci çeyrek toplam tüketim hacmi 34,3 milyon ton olarak kaydedildi.
Aynı dönemde yurt içi teslimatlar da talep paralelinde yıllık bazda %1,6 geriledi. Bu düşüş, bir önceki çeyrekteki %1,3’lük artışın ardından geldi. AB’nin yurt içi teslimatları 2023’te %4,6, 2024’te ise %2,8 gerilemişti.
AB çelik ithalatı ise (yarı mamuller dahil) 2025’in ikinci çeyreğinde yıllık bazda %3,3 düştü. Bir önceki çeyrekte ithalatta yalnızca %0,3’lük sınırlı bir düşüş görülmüştü. Ancak 2025’in ilk sekiz ayı genelinde ithalat %0,3 oranında yükseldi.
İthalatın toplam görünür tüketim içindeki payı 2025 ikinci çeyreği itibarıyla %27’ye ulaşarak tarihi yüksek seviyeleri korudu; bu oran bir önceki çeyrekte %25, 2024 genelinde ise yine %27 idi.
Çelik kullanan sektörlerde altıncı çeyrek daralması
2025’in ikinci çeyreğinde Çelik Ağırlıklı Sanayi Üretim Endeksi (SWIP) altıncı kez üst üste düşerek %0,9 geriledi. Bir önceki çeyrekteki düşüş %3,2 seviyesindeydi.
EUROFER, 2023 sonuna kadar çelik kullanan sektörlerin Rusya-Ukrayna savaşının etkilerine, üretim maliyetlerini artıran enerji fiyatlarına, tedarik ve bileşen sıkıntılarına ve genel üretim zayıflığına rağmen nispeten dayanıklı kaldığını belirtiyor. Ancak 2024’ten itibaren tablo daha da kötüleşti.
Rapora göre, 2024 boyunca SWIP endeksi özellikle inşaat, makine mühendisliği, ev aletleri, metal eşya ve küresel ticaretteki oynaklığa en duyarlı sektörlerden biri olan otomotivde görülen keskin düşüşler nedeniyle geriledi.
EUROFER, ABD’de duyurulan ve uygulanan tarifelerin oluşturduğu belirsizlik nedeniyle ekonomik baskının gelecek çeyreklerde artacağını, bu nedenle büyümenin olumsuz etkilenmeye devam edeceğini vurguluyor. ECB’nin 2024–2025 arasında art arda sekiz kez 25 baz puanlık faiz indirimi yapmasına rağmen, bu gevşemenin kısa vadede ekonomiye destek sağlayamadığı belirtiliyor.
Sonuçlar ve beklentiler
EUROFER’e göre çelik piyasasına yönelik talep görünümü hâlâ negatif baskı altında:
-
AB’de çelik kullanan sektörlerdeki üretim, özellikle inşaat ve otomotivdeki düşüşlerin etkisiyle 2025 boyunca daralmaya devam etti. Yüksek gümrük vergilerinin yarattığı belirsizlik, imalat sektörlerindeki zayıf koşullar, jeopolitik riskler ve ekonomik sorunların birleşimi 2025 ve 2026 görünümünü gölgede bırakıyor. Avro bölgesindeki parasal gevşeme ise kısa vadede fayda sağlamayacak.
-
2024’te çelik kullanan sektörlerin büyümesi, inşaat ve otomotivde beklenenden zayıf performans nedeniyle tahminlerin üzerinde daraldı. Büyüme beklentisi %3,6 iken gerçekleşme %3,3 olarak kaydedildi. Jeopolitik riskler ve parasal genişlemenin gecikmeli etkileri imalatı olumsuz etkiledi.
-
2025’te çelik kullanan sektörlerde %0,5 oranında bir daralma bekleniyor. Bu tahmin, önceki %0,7’lik beklentiden daha iyi olsa da özellikle otomotivde %3,8’lik sert bir düşüş öngörülüyor. İnşaat sektöründe ise yalnızca %0,1’lik sınırlı bir büyüme bekleniyor. SWIP’in 2026’da %1,8 artışla tekrar büyüme eğilimine dönmesi öngörülüyor.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı