T.C. İç İşleri Bakanlığı, genelgeler ile birçok işyerinin faaliyetini Covid 19 tedbirleri kapsamında durdurmuştur. Bu işyerlerinden, kira akdi ile faaliyetini sürdürenler açısından, hem faaliyeti sürdürememekten kaynaklanan kazanç kaybı, hem de aktif olarak faydalanılamayan işyerinin kira bedelini ödeme yükü ortaya çıkmıştır.
Kiralayanın pandemi nedeniyle kiraya konu mahalli kullanmaya hazır bulunduramaması hali, kiracının akitten dönme ya da uyarlama talebinde bulunmasının önünü açabilecektir, ancak bunun için,
*Kira kontratında, kiralananın ne için kira verildiği (örn faaliyeti durdurulan berberler, kafeler, AVM vb) açıkça yazılmış olmalı,
*Pandemiden kaynaklanan ifa imkansızlığının geçici ya da sürekli olup olmadığı hususları değerlendirilmelidir.
Yapacağı faaliyet, kira akdinde spesifik olarak belirlenmiş ve genelge ile faaliyeti durdurulmuş olan bir kiracı, pandemi nedeniyle yaşadığı mağduriyeti giderme şansı bulabilecektir. Kira akdinde kiralanan yeri, berber dükkanı olarak kullanılacağı belirtilmemiş olan berber , yaşayacağı sıkıntıyı kiralayana tahmil edemeyecektir.
İfa imkansızlığının geçici olarak kabul edileceği durumlarda sözleşmeden dönme yerine uyarlama seçeneği değerlendirilir. İmkansızlığın sürekli olması halinde ise sözleşmeden beklenen fayda elde edilemeyebileceği için sözleşmenin haklı nedenle feshi gündeme gelecektir. Yeni tip Covid 19 virüs pandemisi ilk olarak aralık tarihinde ortaya çıkmış , Dünya Sağlık Örgütünün belirlemeleri ve elbette her ülkenin kendi izolasyon başarısı baremi değiştirebilecek şekilde, yaklaşık 3 ay içinde etkisi azaltılabilecek bir görünüm sergilemiştir. Bu açıdan bakınca yaşadığımız pandemiyi, Türkiye sınırları dahilinde etkisini gösteren sözleşmeler açısından, geçici bir imkansızlık olarak görmek bu an için daha doğru olacaktır.
Bunun yanında, 26.03.2020 tarihinde yürürlüğe giren 7226 sayılı kanun gereğince, tüm işyerleri için 01.03.2020 tarihinden 30.06.2020 tarihine kadar , ‘İş yeri kira bedellerinin ödenmemesinin sözleşmenin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacağı’ kuralı hayat bulmuştur. Elbette 30.06.2020 tarihine dek tahakkuk edecek kira bedelleri faizi ile talep edilebilecek ve icra takibine konu olabilecektir. Ancak bu noktada 22.03.2020 tarihli 2279 sayılı kararnamenin 1.maddesini hatırlatmak isterim, ilgili kararın 1. Maddesi uyarınca 30.04.2020 tarihine kadar nafaka alacaklarına ilişkin takipler hariç olmak üzere, yurt genelinde yürütülmekte olan tüm icra ve iflas takiplerinin durdurulmasına ve yeni takip talebi alınmamasına karar verilmiştir.
Konut kira akitlerinde, işyeri kira akitlerindeki istisnai durumlar uygulanamayacak ancak 2279 sayılı kararname gereğince konut kira bedeli tahsili ya da tahliyeye ilişkin tüm takipler de 30.04.2020 tarihine dek duracaktır.
Yarın: Covid 19 Virüs Pandemisinin Tüketici Hakları Açısından Etkisi
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı