Türk Borçlar kanununda, öngörülemeyen, gerçekleşmesi engellenemeyen beklenmedik olay ve durumlara ‘mücbir sebep’ tanımı yapılmıştır. Mücbir sebep, sözleşmeler açısından ifa imkansızlığına yol açabilecek ve edim yükünün niteliğini değiştirebilecek güçte bir kavramdır.
İnşaat sektöründe yapılan tüm sözleşmeler, belli oranda, mücbir sebep niteliğindeki pandemiden etkilenecektir. Mücbir sebep, Yargıtayın bakış açısı ile irdelendiğinde, her olay için ayrı ayrı değerlendirilerek , tarafların tacir olup olmaması, edimler açısından ifa imkansızlığı ile mücbir sebep arasında bir bağ olup olmaması, sorunun ülkede yaygınlık oranı ve diğer ticari faaliyetlere etkisi gibi kıstaslar ile çerçevelenmiştir.
İnşaat sözleşmeleri , tarafların edimlerinin ifasının, pandemi etkisinde zorlaşması ya da imkansızlaşması oranında feshedilme ya da değişen koşullara uyarlanma gerekliliğine tabi olabileceklerdir.
-Pandemi nedeniyle edimlerini yerine getiremeyen yüklenici,
İşi bitirme ve/ve ya teslim sürelerinin uzatılmasını, edimler arasındaki dengesizliğin giderilmesini, iş bedelinin arttırılmasını ya da sorumluluklarının azaltılmasını talep edebilir.
-Aynı şekilde iş sahipleri de,
Ödeme planının değiştirilmesini, sözleşmeden cezai tazminat yükü doğmaksızın dönmeyi, ifa imkansızlığı söz konusu ise ödenen bedeli iade almayı talep edebilecektir. Burada taraflar hak kaybına uğramamak için, mücbir sebebin sözleşmeye etki edeceği noktayı görmekle beraber, sözleşmenin akıbeti için seçtikleri yolu/talepleri, karşı yana ivedilikle ve noter vasıtasıyla bildirmelidir.
Sözleşmenin aşırı ifa zorluğu nedeniyle sekteye uğraması halinde taraflar, görevli mahkemeden, sözleşmenin değişen şartlara uyarlanmasını da talep edebilirler.
Pandemi varlığını sürdürmekteyken yapılacak yeni inşaat sözleşmelerinde , sözleşmenin, değişmesi muhtemel koşullar öngörülerek uyarlanması yoluna gidilebileceği, öngörülen sürenin aşılması halinde müzakere şartlarının neler olabileceği hususlarına yer verilirse, yaşanabilecek sıkıntıların çözümü daha hızlı bir şekilde aşılabilecektir.
Pazartesi: Covid 19 Virüs Pandemisinin Kira Sözleşmelerine Etkisi
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı