Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, nadir toprak elementleri arasında yer alan ağır ve orta ağır metallerin askeri alanlarda kullanıldığı hatırlatılarak, “Çin hükümetinin nadir toprak elementleri ve bağlantılı ürünlerin ihracatını kontrolü, yasalara ve düzenlemelere uygun meşru bir tedbirdir.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, küresel ortamın çalkantılı olduğu, zaman zaman silahlı çatışmaların yaşandığı bir dönemde Çin’in sorumlu bir ülke olarak dünya barışını ve bölgesel istikrarı koruma, silahların yayılmasını önleme gibi uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla söz konusu kontrolleri uyguladığı belirtildi.
Söz konusu önlemlerin bir “ihracat yasağı” değil “ihracat kontrolü” olduğuna dikkat çekilen açıklamada, sivil amaçlı kullanım taleplerinin onay süreçlerinde destekleneceği vurgulandı.
“Tarife savaşı istemiyoruz ama bundan korkmuyoruz”
ABD Başkanı Trump’ın Çin’in mevcut tutumunu sürdürmesi halinde bu ülkeye yüzde 100 ek gümrük tarifesi uygulanacağını ve tüm kritik yazılımların ihracatının durdurulacağını açıklamasına yanıt veren Pekin yönetimi, “Çin’i sürekli yüksek tarifelerle tehdit etmek doğru bir yaklaşım değil. Tarife savaşı istemiyoruz ama bundan da korkmuyoruz.” ifadelerini kullandı.
Açıklamada ayrıca, Washington yönetiminin “çifte standart” uyguladığı, uzun süredir ulusal güvenlik gerekçesini genişleterek ihracat kontrollerini kötüye kullandığı belirtildi. ABD’nin yarı iletkenler ve çipler başta olmak üzere birçok ürünün ihracatını yasakladığı hatırlatılarak, ABD’nin ihracat kontrol listesinin 3 binden fazla ürünü kapsadığı, Çin’in ise 900 civarında olduğu aktarıldı.
Bakanlık, ABD’nin bu adımlarının küresel tedarik zincirinin güvenliğini ve istikrarını bozduğunu, uluslararası ekonomik düzeni olumsuz etkilediğini vurguladı.
APEC Zirvesi öncesi kritik hamle
Çin Ticaret Bakanlığı, 9 Eylül’de nadir toprak elementleri ve bunların üretim teknolojilerine ilişkin yeni ihracat kısıtlamalarını duyurmuştu. Bu kapsamda, çıkarma, eritme, ayırma, mıknatıs malzemesi üretimi, geri dönüşüm teknolojileri ve ilgili montaj hatlarına ilişkin teknik transferler kontrol altına alınmıştı.
Ayrıca, Çin’de üretilen nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip ürünler için Ticaret Bakanlığından lisans alma zorunluluğu getirilmişti. Batarya üretiminde kullanılan malzemeler ve süper sert metaller içeren bazı ürünler de kısıtlamalara dahil edilmişti.
Kararın, ABD ile Çin arasında süren tarife müzakerelerinin devam ettiği ve iki ülke liderlerinin bu ayın sonunda Güney Kore’de düzenlenecek Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi’nde bir araya gelmeye hazırlandığı döneme denk gelmesi dikkat çekti.
Küresel üretimin yüzde 69’u Çin’den
ABD Jeolojik Araştırmalar Kurumu (USGS) verilerine göre, 2024 yılında küresel nadir toprak elementleri üretimi 390 bin tona ulaşırken, bunun 270 bin tonu Çin’de gerçekleşti.
17 farklı metal oksitten oluşan bu elementlerin yaklaşık yüzde 69’unu üreten Çin, küresel işleme kapasitesinde yüzde 85 paya sahip bulunuyor. Pekin yönetimi, ABD’nin teknoloji kısıtlamaları ve tarife politikalarına, nadir toprak elementleri ihracatında aldığı kontrollerle karşılık vererek bu alandaki hakimiyetini ekonomik bir avantaja dönüştürmeyi hedefliyor.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı