Güney Kore’nin yüksek kalorili Rus kömürüne olan talebi, ithalat kotalarına ilişkin süregelen belirsizlik nedeniyle zayıfladı. Öte yandan, Avustralya'daki liman tıkanıklıklarına neden olan şiddetli yağışların kömür sevkiyatlarını aksatmasıyla Tayvan’ın ilgisi arttı. NEFT Research analistlerine göre, bu durum Tayvanlı traderları alternatif kaynaklar aramaya yöneltti ve bu boşluğu Rus kömürü doldurdu. Bazı limanlarda 6.000 kcal’lik kömür fiyatları yükseldi. Avustralya’nın Newcastle limanında fiyatlar haftalık bazda %2 artarak ton başına 108 dolara, Hampton Roads’ta ise %3,6 artışla 104,9 dolara ulaştı.
Son on yılda Rusya, Tayvan’a yıllık 7–10 milyon ton kömür ihraç etti ve bu da Tayvan’ın toplam kömür ithalatının %15–17’sine denk geliyordu. Ana tedarikçiler arasında Avustralya ve Endonezya başı çekerken, Kolombiya, Güney Afrika ve ABD onları takip ediyor. 2023 yılında Tayvan’ın toplam kömür ithalatı %2,1 azalarak 57,4 milyon tona geriledi ve bu, 2022’deki 70 milyon tonun üzerindeki seviyeye kıyasla tarihi bir düşüş oldu. NEFT Research'e göre, Tayvan 2024 yılında Rusya’dan 8,2 milyon ton termal kömür ithal etti; bu, yıllık bazda %4’lük bir artış anlamına geliyor. Kpler verilerine göre, 2025’in ilk beş ayında Tayvan deniz yoluyla Rusya’dan 811.800 ton termal kömür aldı. Ancak nisan ve mayıs aylarında sevkiyatlar durakladı ve aylık 150.000 tonun biraz üzerinde kaldı.
Buna rağmen, Tayvan’a yönelik sevkiyat artışı stratejik bir değişiklik değil, diyor NEFT Research danışman ortağı Aleksandr Kotov. Ona göre, Rusya geçici piyasa dalgalanmalarından yararlanıyor ve Vietnam, Fas gibi ülkelere niş hacimlerde sevkiyatlarını artırabilir. Ancak uzun vadede ihracat Çin, Hindistan ve Türkiye gibi pazarlara odaklanacaktır. Avrupa pazarı yeniden açılırsa, Polonya da potansiyel bir hedef olabilir. Fakat Çin’deki kömür arz fazlası, fiyatlar üzerindeki baskıyı sürdürmektedir.
Kore’deki zayıflayan talebe rağmen, Japonya da dahil olmak üzere hem Kore hem de Tayvan yüksek kaliteli, yüksek kalorili Rus kömürüne ilgi göstermeye devam ediyor, diyor Fiyatlandırma ve Bilgi Merkezi (CPI) Direktörü Yevgeny Grachev.
“Kalite dışında en önemli nedenlerden biri de fiyat,” diye açıklıyor Grachev. “Avustralya’nın yüksek kalorili kömürü çok daha pahalıya geliyor. Rus şirketlerinin bu pazarlara serbest erişimi olmadığından, Avustralya sevkiyatlarını daha yüksek gelir getiren pazarlara yönlendiriyor.”
Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, 8 Haziran 2023 tarihinde Enerji Politikası dergisi için kaleme aldığı yazısında şöyle diyor:
“2050’ye kadar Hindistan, Güneydoğu Asya, Orta Doğu ve Latin Amerika’da kömür talebinin artması bekleniyor.”
Gerçekten de, Rus kömürünün ihracat pazarlaması şu anda ani ortaya çıkan fırsatları yakalamaya yönelik bir arayış ya da yeni şartlara uyum sağlama çabası gibi görünüyor, diye kabul ediyor Grachev.
“Çin ve Hindistan kömür ithalatını azaltırken, Rus ihracatçılar hacimleri diğer pazarlara yönlendirmek için mevcut tüm yolları kullanıyor,” diye teyit ediyor Alfa-Bank Menkul Kıymetler Piyasası Analizi Bölüm Başkanı Boris Krasnozhenov.
Örneğin, 2024 ortasına kadar Tayvan’a aylık kömür sevkiyatları 0,6–1,2 milyon ton arasında tahmin ediliyordu. Ancak Grachev’in belirttiğine göre, 2024 Eylül’ünden itibaren Tayvan’daki bazı büyük tüketiciler Rus ürünleriyle çalışmayı bıraktı ve 2025 yılında aylık ihracatın 300.000 tonun altına düşmesi bekleniyor.
Japonya, Kore ve Tayvan pazarlarının tamamen yeniden açılması durumunda, bu sadece doğu limanlarındaki fiyatları değil, aynı zamanda Rusya’nın güney limanı Taman’daki fiyatları da destekleyebilir, diye ekliyor Grachev. Böyle bir durumda, daha yüksek fiyatlı premium pazarlara güney limanlarından yapılan ihracatlar ekonomik olarak mantıklı hale gelebilir.
Traderlar kesinlikle fırsat pencereleri arıyor. Bu durum spot piyasada kısa vadeli fiyat artışlarına yol açıyor. Alıcılar, acil kömür ihtiyacını karşılamak için prim ödemeye razı. Ancak bu durum, Rus şirketleri açısından bazı riskler de barındırıyor, diye uyarıyor yatırım şirketi Rikom-Trust’ın analiz bölümü başkanı Oleg Abelev: “İhracat rotaları arasında geçiş yapmak maliyetleri artırıyor ve siyasi kararlara olan bağımlılığı artırıyor.”
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı