Konsey tarafından yayımlanan yetki belgesi, AB ekonomisi ve güvenliği açısından stratejik öneme sahip Avrupa çelik endüstrisine yüksek düzeyde koruma sağlanmasını hedeflerken, aynı zamanda çeliği kullanan alt sektörler için esneklik ve öngörülebilirlik sunmayı amaçlayan dengeli bir çerçeve ortaya koyuyor.
Danimarka Sanayi, Ticaret ve Mali İşler Bakanı Morten Bødskov, kabul edilen yetkinin Avrupa çelik sanayisinin hayati önem taşıdığına net bir şekilde işaret ettiğini belirterek, küresel ölçekte sürdürülemez boyutlara ulaşan aşırı kapasitenin AB çelik piyasası üzerinde ciddi olumsuz etkiler yarattığını vurguladı. Bødskov, yeni düzenlemenin Avrupalı üreticiler için yüksek düzeyde koruma sağlamayı amaçladığını, buna karşın çelik kullanan alt sektörlerin rekabet gücünü zayıflatmayacak bir esnekliğin de gözetildiğini ifade etti. Mevcut koruma önlemlerinin süresi dolmadan önce yeni çerçevenin hayata geçirilmesinin kritik olduğunu belirten Bødskov, Avrupa Parlamentosu ile müzakerelere en kısa sürede başlamaya hazır olduklarını söyledi.
İthalat kotalarında sert daralma
Yetki belgesine göre, gümrüksüz çelik ithalatına ilişkin tarife kotaları yıllık 18,3 milyon tona düşürülecek. Bu düzenleme, 2024 yılı kotalarına kıyasla yaklaşık %47’lik bir azalmaya işaret ediyor. Kota dışı ithalata uygulanan %25’lik gümrük vergisinin ise %50’ye çıkarılması öngörülüyor. Konsey, bu adımla AB pazarını küresel aşırı kapasitenin olumsuz etkilerine karşı daha güçlü biçimde korumayı hedefliyor.
Alt sektörler için esneklik vurgusu
Yeni çerçeve, çelik üreticilerinin korunması ile çeliği yoğun kullanan alt sektörlerin ekonomik çıkarları arasında denge kurulmasını amaçlıyor. Bu kapsamda, Komisyon’un tarife kotası tahsisleri ve olası kota değişikliklerinde AB’nin genel çıkarlarını ve nihai kullanıcıların durumunu açık biçimde değerlendirmesi öngörülüyor. Ayrıca, bir çeyrekte kullanılmayan kota miktarlarının aynı yıllık dönem içinde bir sonraki çeyreğe aktarılmasına izin verilerek uygulamada esneklik sağlanıyor. Kota değişikliklerinde, alt sektörlerin rekabet gücünü ciddi şekilde zayıflatabilecek fiyat artışlarının da dikkate alınması şart koşuluyor.
Eritme ve dökme şartı geliyor
Kaçakçılığı önlemek ve tedarik zinciri şeffaflığını artırmak amacıyla, ithalatçılara eritme ve dökme işleminin yapıldığı ülkeyi belgeleme zorunluluğu getiriliyor. Bu yükümlülük 1 Ekim 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek. Komisyon, iki yıl içinde bu kriterin ülkeye özgü tarife kotası tahsislerinde temel unsur olup olmayacağına karar verecek; gerekli görülmesi halinde yeni bir yasa teklifi sunulacak.
Küresel aşırı kapasite baskısı
AB çelik sektörü, 2027’ye kadar 721 milyon tona ulaşması beklenen küresel aşırı kapasite nedeniyle ciddi baskı altında bulunuyor. Bu miktar, AB’nin yıllık çelik tüketiminin beş katından fazla seviyeye karşılık geliyor. Artan ithalat, 2024’te %67’ye gerileyen kapasite kullanım oranları, yüksek üretim maliyetleri ve ticaret kısıtlamaları, sektörün uzun vadeli karbonsuzlaşma yatırımlarını da tehdit ediyor. 2007’den bu yana AB’de yaklaşık 65 milyon tonluk kapasite kaybı ve 100 bine varan istihdam kaybı yaşandığına dikkat çekiliyor.
Avrupa Parlamentosu’nun kendi tutumunu benimsemesinin ardından, iki kurum yeni düzenlemenin nihai metni üzerinde müzakerelere başlayacak. Yönetmeliğin kabul edilerek Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmadı