YILIN SON ÇEYREĞİ ÇELİK SEKTÖRÜ İÇİN ZOR GEÇECEK
Talep yavaş seyrederken arzın da düşük olması birbirini karşılıyor. Piyasalardaki canlanma nasıl gerçekleşebilir? Yılın son çeyreği için beklentileriniz neler? Sektörü 2023’te nasıl bir tablo bekliyor?
Yılın son çeyreği iyi görünmüyor. Son yapılan enerji zamları rekabet gücünü olumsuz etkiledi. Enerji fiyatlarında büyük firmalara karşı negatif bir ayrımcılık var. Bunun kalkması gerekiyor. Eğer BOTAŞ’ın durumunu düzeltelim derken birikmiş kayıpları hızlı şekilde tüketicilere yansıtmaya çalışırsanız, tüketicinin bunu kaldıramayacağı durumlar olur. Enerji talebinde düşüş yaşanırsa onun yaratacağı komplikasyonlar farklı olur. Daralma yoluyla sorunları çözmek mümkün değil. Büyük firmalara ayrı, küçük firmalara ayrı fiyat uyguladığınız zaman, büyük firmaların yükünü daha da arttırmış olursunuz. Burada adil olmak ve fiyatları eşitlemek gerekiyor. Enerji zamlarının sürdüğü durumda, çelik fiyatlarında artış da kaçınılmaz oluyor.
Yılın başında üretimde yüzde 10 artış bekliyorduk. Ama yüzde 10’dan fazla düşüşle kapatacağız gibi görünüyor. Öngörü yapmakta güçlük çekiyoruz. Tam bir belirsizlik içindeyiz. Son üç ayda, üretimde bir önceki yıla göre aylık ortalama yüzde 20,1 düşüş gerçekleşti. İhracatta ise 8 aylık dönemde yüzde 12,4 oranında düşüş söz konusu. Hemen belirtmek gerekir ki, bu düşüşler elektrik ve doğalgaz fiyatlarına 30 Ağustos’ta yapılan yüzde 50 zammın ve BOTAŞ tarafından 29 Eylül’de gerçekleştirilen yeni düzenlemenin olumsuz etkilerini yansıtmıyor. Bu durum, yılın son çeyreğinin, çelik sektörümüz açısından daha zor geçeceğini ortaya koyuyor.
KOTALAR GEVŞETİLİRSE TÜRK ÇELİK SEKTÖRÜ TALEBİ KARŞILAMAYA HAZIR
AB Çelik kotaları ile ilgili son durum nedir? Kotalarda artış olması gibi bir beklenti var mı? Kotalar artırılsa piyasada beklenen canlanma görülür mü?
Avrupa ana pazarlarımızdan biri. Kota uygulaması var ama yılbaşında gevşetilmesini umuyoruz.
Eğer beklentimiz doğrultusunda kotalarda gevşetilme yapılır ise çelik sektörümüzün, Avrupa’nın talebini karşılamaya hazır olduğunu söyleyebiliriz.
Benzer şekilde ABD, bizden Rusya’ya karşı koyduğu yaptırımlarına uymamızı beklerken, uyguladığı koruma tedbirlerinde, AB ülkeleri, İngiltere, Japonya, Güney Kore, Brezilya, Meksika ve Kanada için uyguladığı esnek yaklaşımı, Türkiye için uygulamıyor. Ortağımız dediği ülkeler içinde Türkiye’nin de bulunduğunu söyleyip, farklı uygulamalara gidilmesinin yol açtığı, çifte standarda dayalı farklı yaklaşımın, bir an önce giderilmesini bekliyoruz.
İTHAL KÜTÜK İÇİN FARKLI TEDBİRLERE İHTİYACIMIZ VAR
İran ve Rusya kütüğü ile ilgili son durum nedir? Vergiler artırılacak mı?
Konu vergiler ile ilgili değil. Çünkü ürünler dahilde işleme rejimi kapsamında geliyor. Başka tedbirlere ihtiyaç var. Ayrıca ABD’nin uyguladığı yaptırımları da göz ardı etmemek gerekiyor.
HAMMADDE PAZARINDA GÖZLER KASIM AYINDA
Hammadde pazarında beklentilerde son durum nedir? Tüm dünyanın eş zamanlı resesyon açıklamaları mı emtia üzerinde baskı kuruyor?
Rusya ve Ukrayna’dan ithalat azalınca “Acaba bu piyasada ürün kıtlığı olur mu” dedik. Hatta bize “Mümkün olduğunca ihracatı askıya alsanız da iç piyasaya ürün verseniz” dendi. Ama sonra baktık ki Türkiye’ye Hindistan, Çin, Hollanda ve Brezilya gibi ülkelerden oluk oluk yassı ürün geliyor. Ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi ile, tümüyle durma noktasına gelen ithalât da, Mayıs ayından itibaren, yeniden eski seviyelerine gelmeye başladı. Türkiye bugün yegâne açık pazar. AB ve ABD pazarlarını kapattı. Kota ve vergi uyguluyorlar. AB hurda ihracatına da sınırlama getirmek istiyor. Eğer bu kısıtlama kasımda devreye girerse büyük sıkıntı olur. Çünkü hurda ithalatının yüzde 50’den fazlası Avrupa’dan. Hurdanın da sıfır karbon hedefi öne sürülerek korumacılığa dahil edilmesi, kuralları çiğneyen hasmane bir tutum olur. Bu sonucun ortaya çıkmaması için, yoğun girişimlerde bulunulmasına ihtiyaç var.
RUS VE İRAN KÜTÜĞÜ İÇİN ÖNLEM BEKLİYORUZ
Çelik sektöründeki bazı şirketlerin üretimini geçici olarak durduracağı söyleniyor. Fiyatlara nasıl yansıyacak? Üretim zayıflarken fiyatlar artsa da talep olmaz ise durum nasıl şekillenecek?
Kapanma değil ama üretimini geçici olarak durduran şirketler var. Bunların sayısında artış söz konusu olabilir. Yurt içi piyasada talep yetersizliği yanında, özellikle Rusya ve İran gibi devlet yardımının yoğun olduğu ülkelerden yapılan ithalâtın yol açtığı baskının da payı var. Ticaret Bakanlığı’nın bu konuda önlem almasını bekliyoruz.
Ayşe Nur Ustaoğlu Özçelik
Comments
No comment yet.