Gıda enflasyonu küresel ekonomilerin gündemindeki yerini korurken, tarımsal emtia fiyatlarının yüksek girdi maliyetleri, devam eden salgın ve daha belirsiz hale gelen iklim koşulları nedeniyle bu yıl yüksek seyretmesi öngörülüyor.
Salgın nedeniyle tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar ve ekonomik normalleşmeyle hızla artan tüketici talebi dünya genelinde fiyat artışlarını körüklüyor.
Yükselen enflasyon hemen her ülkenin sorunu haline gelirken, özellikle gıda ve enerji fiyatlarındaki artış enflasyonun itici güçleri olarak öne çıkıyor.
İklim değişikliğinden hızla artan küresel talebe kadar çok sayıda enflasyonist baskının geçen yıl tarımsal emtia fiyatlarını etkilediği belirtiliyor.
Ekonomideki diğer enflasyonist baskıların da tarımsal emtia fiyatlarındaki artışı körüklediği belirtilirken, bunlar arasında enerji fiyatlarındaki yükseliş, iş gücü kıtlığı, artan kiralar ile gübre, bitki koruma ürünleri ve makine gibi girdi fiyatlarındaki hızlı artış öne çıkıyor.
GEÇEN YIL FİYATLAR YÜZDE 28 YÜKSELDİ
Rabobank'ın "Tarımsal Emtia Piyasaları Görünümü 2022" raporu, tarımsal emtia fiyatlarının geçen yıl yaklaşık yüzde 28 arttığını ortaya koyuyor. Küresel gıda fiyatları 10 yılın zirvesinde Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verileri de küresel gıda fiyatlarının 2021'de yüzde 28,1 artışla 10 yılın zirvesine ulaştığını gösteriyor.
Gıda emtia sepetinin uluslararası fiyatlarındaki değişimleri izleyen Gıda Fiyat Endeksi'nin geçen yılki ortalamasının 125,7 puan seviyesinde gerçekleştiği kaydediliyor. FAO uzmanları, yüksek girdi maliyetleri, devam eden salgın ve daha belirsiz hale gelen iklim koşulları nedeniyle bu yıl da daha istikrarlı piyasa koşullarına dönüş umutlarının zayıf olduğunu belirtiyor.
En yüksek yıllık artış bitkisel yağ fiyatlarında FAO Gıda Fiyat Endeksi'nde tüm alt kategorilerin 2021'de keskin artış göstermesi dikkati çekiyor. Tahıl Fiyat Endeksi'nin geçen yılki ortalaması yıllık yüzde 27,2 artışla 131,2 ile 2012'den bu yana en yüksek seviyeye ulaşırken, Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi'nin aynı dönemde yüzde 65,8 artışla 164,8 seviyesine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığı kaydediliyor.
Şeker Fiyat Endeksi'nin 2021 yılı ortalaması yüzde 29,8 artarak 109,3 seviyesine çıkarken, bunun 2016'dan bu yana kaydedilen en yüksek seviye olduğu belirtiliyor.
Et Fiyat Endeksi ise geçen yıl yıllık bazda yüzde 12,7'lik artışla 107,6 değerine yükselirken, Süt Ürünleri Fiyat Endeksi'ndeki yıllık artışın yüzde 16,9'u bulduğu ve 119 seviyesinde gerçekleştiği aktarılıyor.
Üre fiyatlarındaki artış çiftçilerin gübre maliyetini artırıyor Uzmanlar, yüksek nakliye maliyetleri, enerji ve gübre fiyatlarındaki artışın yanı sıra bir çok ülkedeki iş gücü sıkıntısı nedeniyle, 2022'de gıda fiyatlarının 5 veya 10 yıllık ortalamaya dönmesinin pek olası olmadığını düşünüyor.
ABD'nin Meksika Körfezi'ndeki kıyı eyaletlerinde üre fiyatlarında yıllık yüzde 272'lik artış dikkati çekerken, bu durum çiftçilerin gübre maliyetini artırıyor.
Bu yılın hasadını tamamlayarak gelecek yılın ekimi için planlama yapmaya başlayan çiftçiler, yükseliş eğilimindeki gübre fiyatları nedeniyle girdi maliyetlerinin arttığını ve potansiyel olarak gelecek yılın mahsulünün karlılığını da azalttığını belirtiyor.
Tarımsal emtia fiyatlarında normalleşme olası görünmüyor Uzmanlar, kuraklıktan sel baskınlarına kadar 2021'de görülen aşırı iklim olaylarının sıklığının gelecekteki olası fiyat artışlarına karşı korunmayı daha da zorlaştırdığına dikkati çekiyor.
"FİYATLAR ARTACAK"
Rabobank Kıdemli Emtia Analisti Michael Magdovitz, gıda fiyatlarının 2020 yılının ortalarında yükselmeye başladığını söyledi. Tedarikçileri koronavirüs salgını nedeniyle hazırlıksız yakalayan güçlü talep nedeniyle fiyatların 2021'de yükselmeye devam ettiğini belirten Magdovitz, lojistik aksaklıklar, olumsuz hava koşulları, yüksek enerji ve girdi fiyatlarının üretim ve ticareti etkilediğini ifade etti.
Magdovitz, "Tarımsal emtia fiyatlarının, devam eden güçlü talep ve çok kademeli arz toparlanması nedeniyle genel olarak oldukça yüksek kalması bekleniyor." dedi
Comments
No comment yet.